@article { author = {صادقی, غلامرضا}, title = {چند اثر پیرایه‏زدا از فرهنگ دینى}, journal = {حوزه}, volume = {26}, number = {شماره 154-153}, pages = {237-262}, year = {2009}, publisher = {پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {این مقاله به بررسى ده اثر مهم در زمینه نقد خرافه و خرافه‏گرایى مى‏پردازد. کتاب نخست کلثوم ننه یا (عقاید النساء) نوشته آقاجمال خوانسارى است که با زبان طنز و در پانزده باب، خرافات رایج در اواخر عصر صفوى را به نقد کشیده است. اثر بعدى التنزیه فى اعمال التشبیه، به قلم علاّمه سیدمحسن امین است. ایشان خرافات و تندرویهاى شمارى از شیعیان را درخصوص مراسم عزادارى در روز عاشورا، سبب زشت جلوه‏گر شدن چهره شیعه دانسته و یکایک آنها را با دلیل و سند رد کرده است. در ادامه، کتاب ابوهریره نوشته سیدعبدالحسین شرف‏الدین مورد بررسى قرار گرفته است. به عقیده شرف‏الدین، خیانتها و بدعتهاى ابوهریره در جعل احادیث، سبب خرافه پراکنیهاى بسیار و وارد کردن اسرائیلیات به حوزه دین و ضربه به سنت شده است. وى چهل حدیث از ابوهریره را که پاره‏اى از آنها از اسرائیلیات است، در این اثر بررسى مى‏کند. لؤلؤ و مرجان، نوشته میرزا حسین نورى اثر مورد بررسى بعدى است. این کتاب در دو بخش به اخلاص در عبادت و پرهیز از ریا، و نیز ارزش صدق و راست‏گویى مى‏پردازد. در این بخش، به شرح درباره دروغ بحث مى‏کند، اقسام دروغ را مى‏شمارد و از دروغهاى رایج در بین روضه خوانان و نقل وقایع عاشورا، سخن به میان مى‏آورد و از علماى دین مى‏خواهد که با این پدیده زشت و زیان‏بار مبارزه کنند و نگذارند دروغ به محافل حسینى و مرثیه سرایى و منبر راه یابد. و نیز در این مقاله اثرى از حاج سراج انصارى با عنوان شیعه چه مى‏گوید معرفى مى‏شود و ایرادات وى به خرافات و پاسخهایى که به روشنفکران دین ستیز آن روزگار مى‏دهد، فراروى اهل نظر و دغدغه‏مندان گذارده مى‏شود. اثر فخیم علامه امینى؛ الغدیر فى الکتاب والسنه والادب، که فهرستى بلند از خرافات غالیان و راویان دروغ‏پرداز در یازده جلد آن آمده، موضوع بعدى این مقاله است. در ادامه این مقاله، دو اثر از شهید مطهرى: 1. دفاع از سیزده و 2.کتاب حماسه حسینى، به بحث گذارده شده است که سراسر خبر از مبارزه ایشان با خرافه‏پراکنى حول معارف دینى و موضوع عاشورا مى‏دهد. کتاب مورد بحث بعدى، غلو، درآمدى بر افکار غالیان در دین، نام دارد که نوشته نعمت‏اللّه صالحى نجف‏آبادى است. نویسنده در دو بخش به مفهوم و گستره غلو، و عوامل غلو و راه‏هاى نفوذ غالیان پرداخته است. آخرین کتاب در این مجموعه الصحیح من سیره رسول الاعظم اثر جعفر مرتضى عاملى است. ایشان با ذکر نمونه‏هایى بسیار از خرافاتى که در باورهاى شیعه راه یافته است، مستنداً  به نقد و رد آنها مى‏پردازد.}, keywords = {فرهنگ دینى,عقاید النساء,آداب و رسوم,خرافه,قمه‏زنى,ابوهریره,روضه‏خوانى,بدعت,اخبار ساختگى,مکتب تشیع,تحریف‏زادیى,غلّو,اباحى‏گرى}, url = {https://jh.isca.ac.ir/article_691.html}, eprint = {} }