نوع مقاله : مقاله پژوهشی
مرکز تحقیقى - آموزشى مجمع اندیشه اسلامى ، در تاریخ 22 بهمن سال 1366 ه .ش . برابر سال 1408 ه . ق . به همت جمعى از فضلاء و محققان حوزه علمیه قم ، تأسیس گردیده است . نشر معارف و فرهنگ اصیل اسلامى ، با الهام از اندیشه و نظرات بنیانگذار انقلاب اسلامى ، حضرت امام خمینى ، رحمة اللّه علیه ، از اهداف مرکز فوق است .
برنامه کلى مؤسسه:
1- تهیّه امکانات لازم ، براى تربیت و رشد محققان و مبلغان .
2- تحقیق ، تالیف و نشر کتابها و مجلات علمى - فرهنگى مورد نیاز جامعه و انقلاب اسلامى .
شیوه کار:
1- موضوع مطرح شده براى تحقیق و یا اثر ارائه شده براى چاپ ، قبل از شروع کار تحقیق و یا چاپ ، توسط مسؤولین گروهها و هیأت مدیره ، ارزیابى مىشود و پس از تصویب ، کار انجام مىپذیرد .
2- براى اتقان و تبادل نظر ، کارهاى تحقیقى ، گروهى انجام مىپذیرد .
گروههایى که بدنه اصلى مجمع را تشکیل مىدهند ، عباتند از:
1- گروه منبع یاب اندیشه شیعه
2- گروه فقه و اصول
3- گروه تاریخ
4- گروه تفسیر و حدیث
5- گروه علوم عقلى
6- گروه ادبیات
7- گروه تاریخ سیاسى عراق
8- گروه اخلاق و تربیت
گروه منبع یاب شیعه
کار اصلى این گروه ، فراهم نمودن مهمترین ابزار تحقیق براى محققان است ، از قبیل: کتابشناسى جامع: معرفى مؤلف ، شناسایى و تبیین عصروى ، صحت و سقم انتساب کتاب به وى ، معرفى نسخههاى خطى و چاپ شده ، محل وجود نسخه و . . . تا کنون ، به همین نحو ، بخش علوم عقلى ، چه شیعه و چه سنّى ، به پایان رسیده و از قرن اول هجرى تا قرن چهاردهم ، تنظیم شده است .
در ضمن ، در این بخش ، در جنب کار اصلى ، کارهایى بدین شرح انجام پذیرفته است:
1- تهیه فهرستى براى نسخههاى خطّى کتابخانه آیة اللّه نجفى مرعشى (ره) .
2- اغناء الذریعه بالمصادر .
3- مستدرکات الذریعه .
4- معجم الذریعه: معجم مؤلفین ، معجم کتب و موضوعات .
گروه فقه و اصول
این گروه ، تا کنون ، تحقیقاتى در زمینه فقه و اصول ، بدین شرح ، داشته است:
1- الموسوعة الفقهیة المیسّرة
این مجموعه ، دائرة المعارف فقهى شیعه است که در ده جلد ، تنظیم و تدوین خواهد شد . تا کنون ، حرف الف و ب ، به پایان رسیده و برخى از اساتید بزرگوار حوزه علمیه قم ، آن را ملاحظه فرمودهاند .
2- تحقیق کتابها و رسالههاى اصولى و فقهى شیخ اعظم انصارى ، رحمة اللّه علیه ، جهت کنگره جهانى شیخ انصارى .
3- تحقیق جلد اول «مقالات الاصول» ، نوشته آقا ضیاء الدین عراقى . در حال چاپ .
4- تحقیق کتاب «الفوائد الحائریه» ، نوشته وحید بهبهانى .
5- تحقیق دو حلقه از سه حلقه علم اصول ، نوشته آیة اللّه شهید سید محمد باقر صدر .
6- ولایة الفقیه و الشورى و ولایة الفقیه . مطبوع .
7- الولایة الالهیة و ولایة الفقیه . مطبوع .
8- ولایة الامر . در حال چاپ .
9- کتاب القضاء در حال چاپ .
10- ادلة اثبات قضاء در حال چاپ .
11- مصطلحات اصولى .
12- احکام و آداب مساجد .
گروه تاریخ
تحقیقاتى که این گروه انجام داده یا در حال انجام آن است:
1- تاریخ اسلام: در این زمینه سعى شده بر اساس منابع شیعى (مگر مواردى که در منابع شیعى پیدا نشود) تاریخى جامع و کامل ، تنظیم و تدوین گردد که هم اکنون ، جلد اول آن ، آماده چاپ است .
2- تهیه فهرستى جامع از نوشته هایى که زندگانى ائمه معصومین ، علیه السلام ، رابه گونه تحلیلى بررسى کردهاند . این فهرست ، به گونهاى تنظیم مىشود که تاریخهاى تحلیلى به زبان عربى را تا سال 1369 ، در بر داشته باشد .
3- تحقیق درباره تاریخ و علوم آن ، از دیدگاه قرآن .
4- جمع آورى کلیّه طرحها و روشهاى تحقیق در تاریخ و علوم آن ، تا آن جا مقدور مىباشد .
5- سیره تحلیلى پیامبر اسلام . فارسى . آماده چاپ .
6- المختار من مقتل بحار الانوار . مطبوع .
7- برنامه دراز مدت تحقیق جامع درباره تمام رشتههاى مهم تاریخ ، با توجه به کلیه منابع مصحّح الانتساب به مؤلفین آنها .
8- تاریخ مساجد .
گروه تفسیر و حدیث
تهیه طرحى جامع با باب بندى جدید ، به گونهاى که نیازهاى فعلى و آینده جامعه اسلامى را تأمین کند .
گروه علوم عقلى
1- مسایل فلسفى در علم اصول .
2- منطق الاستقراء . مطبوع .
3- الاسس المنطقیه للاستقراء فى ضوء دراسة الدکتور سروش . مطبوع .
4- مبانى جهان بینى اسلامى . در حال چاپ .
5- سر فصلهاى ضرورى و منابع لازم ، براى دروس معارف اسلامى دانشگاههاى . کشور .
6- تدریس یک دوره منطق الاستقراء .
7- طرحى جدید در ارائه و تدریس اصول عقاید . عربى و فارسى .
8- اصول اعتقادى از دیدگاه قرآن کریم .
گروه ادبیات
فرهنگ اسلامى در ادبیات .
گروه تاریخ سیاسى عراق
حرکت استشراق و نقش آن در کشورهاى اسلامى . عربى .
گروه اخلاق و تربیت
1- تهیه سر فصلهاى مهم و منابع لازم دروس دانشگاهها . عربى و فارسى .
2- تحقیق در نظریه اخلاقى اسلام .
3- تحقیق در نظام اخلاقى اسلام .
4- تحقیق در نظام تربیتى (رفتارى) اسلام
)