اسلام در استرالیا

مقاله اى که در پیش روى دارید گزارشى ازاوضاع مسلمانان استرالیاست .

درابتدا به معرفى سرزمین و مردم آن دیار و سپس به تشریح وضع مسلمانان و در ختام خطیرى که بر دوش ایران اسلامى بویژه حوزه هاى علمیه است مى پردازیم .

جغرافیاى استرالیا
استرالیا ششمین کشور جهان از نظر مساحت (420.686.7 کیلومتر مربع مى باشد.این کشور بیش ازاز 5.4 برابر جمهورى اسلامى ایران و یا 2 برابر قاره اروپا مساحت دارد. مسطح ترین قاره جهان است . آب و هواى آن متعیر و در نیمه شمالى گرمتر و آسمان صاف و کم باران دارد. چون این قاره در نیمکره جنوبى کره زمین واقع شده است فصول آن تقریبا بر عکس ایران و ماه دسامبر آن اول تابستان است .

پایتخت آن کانبرا با قدمت 80 ساله جمعیت 220 هزار نفرى است .

جمعیت کل آن 5.16 میلیون نفراست که 40% آن در دو شهر پرجمعیت [سیدنى] (پایتخت قبلى ) و ملبورن ساکن اند.استرالیا از نظر جمعیت شهرنشینى اولین مقام را در جهان داراست .

اسپانیاییها براى اولین باراسترالیا را کشف کردند ولى هلندیها بودند که براى اولین بار به
این سرزمین پاى نهادند.اولین کلنى انگلیس در سال 1788 تشکیل شد.از آن تاریخ تا سال 1850 حدود 160 هزار نفراز طرف بریتانیا به این سرزمین تبعید شدند.

در سال 1815 کلا کشف شد و مهاجین زیادى جذب این قاره شدند.

اولین ره آورد سفیدپوستان براى بومیان شراب و آبجوى رایگان بود.

بومیان تا سال 1967 حق راى نداشتند و هم اکنون بیکارى و فقر و فرهنگى آن باعث اشاعه فساد بیش از حد در بین آنان شده است .

با وجوداین که[ ابورجین] ها بیش از 5.1 درصد جمعیت را تشکیل نمى دهند ولى 25 درصد جرائم را مرتکب مى شوند.

باب هاوک نخست وزیراسترالیا در 23اوت 1988اعتراف کرد که حقوق بومیان استرالیا توسط انگلستان پایمال شده است .

سیاست و حکومت دراسترالیا
در سال 1890 بااستفاده از قانون اساسى آمریکا شش مستعمره واقع دراسترالیا به شش ایالت تبدیل شدند.این ایالتها عبارتنداز: استرالیاى جنوبى استرالیاى غربى تاسمانى نیوساوش ولز کوئینزلند ویکتوریا سرزمین شمالى و سرزمین مرکزاسترالیا که مراکز آنها به ترتیب : آولید پرشه هوبارت سیدنى بریزبین ملبورن داروین و کانبرااست .

در سال 1900 قانون اساسى استرالیا به رشته تحریر در آمد واین سرزمین استقلال سیاسى یافت . سیستم حکومتى استرالیاالهام گرفته از سیستم حکومتى انگلستان است .

فرماندار کل به پیشنهاد نخست وزیر دولت فدرال منصوب مى شود و ریاست کشور را به عهده دارد. رئیس قوه مجریه نخست وزیراست . ملکه با تصویب حکم فرماندار کل و فرمانداران ایالتهااعمال نفوذ مى کند. فرماندار کل این قدرت را دارد که در صورت تصویب نشدن لایحه اى در مجلس سنا به مدت دو فاصله سه ماهه مجلسین را منحل و فرمان انتخابات جدید را صادر نماید.

در سال 1982 مارتین استیفن به فرماندارى کل استرالیا منصوب شد ولى فعلا وزیر خارجه سابق (ویلیام جرج هایدن معروف به بیل هایدن ) عهده داراین مقام تشریفاتى است .

دراسترالیا از سال 1988 پست وزارت خارجه و وزارت تجارت در هم ادغام شده و عهده داراین مقام تشریفاتى آقاى کارث اواتر مى باشد.

انتخابات پارلمانى سال 1983 به حکومت هشت ساله محافظه کاران پایان داد.

حزب کارگر به رهبرى باب هاوک به قدرت رسید. در سال 1987 حزب کارگر براى سومین دور متوالى بر حزب مخالف خود پیروز شد.این حزب از قدیمى ترین احزاب کشوراست واز سال 1891 تاکنون فعالیت دارد. حزب آزادیخواه یا لیبرال در سال 1944 تاسیس شده و به عبارتى جانشین حزب استرالیاى متحد گردید و عملکرد

آن شبیه محافظه کارانگلیس است . رهبرى این حزب را[ آندره پیکاک] به عهده دارد.

تذکره این نکته ضرورى است که : هر دو حزب طرفدار عملى آمریکا هستید.

و مواضع حزب کارگر در طول زمان به راست متمایل شده است .

حزب ملى استرالیا 1918 با نام[ حزب کشور] شروع به فعالیت کرد. و معمولا با حزب آزادیخواه ائتلاف مى کند.

حزب دموکرات در سال 1977 با جدا شدن از حزب آزادیخواه شکل یافت . این حزب شش نماینده در سنا دارد. پس از تحولات جدید دراروپاى شرقى و شوروى حزب کمونیست استرالیا انحلال خود را در تاریخ 68/09/16 اعلام کرد.

قوه مقننه از دو مجلس نمایندگان با 240 نفر و براى سه سال و سنا با 70 نفر براى شش سال تشکیل مى شود. هرایالت براى خود پارلمانى جداگانه دارد و دولت فدرال (مرکزى ) به دست حزب یااحزاب ائتلافى که اکثریت را دارند اداره مى شود. ریاست آن به عهده نخست وزیر (رئیس حزب حاکم ) مى باشد.

حزب اکثریت طرف راست و حز اقلیت طرف چپ و رئیس مجلس مى نشیند. راى دادن الزامى است و خوددارى از راى دادن براى افراد بالاتراز 18 سال جریمه نقدى دارد قوه قضاییه شامل دادگاه عالى استرالیا و دادگاههاى محلى و ملى است . قوه قضائیه در حقیقت مقتبس از سیستم قضایى انگلستان مى باشد.

ارتش استرالیا و زلاندنو (آنزاک ) در جنگ جهانى اول دوشادوش سربازان انگلیسى با ترکان عثمانى جنگیدند و 60 هزار کشته به جاى گذاشتند. در جنگ جهانى دوم استرالیاییها در کنار متفقین سلاح بر دوش گرفتند و در جنگ کره (19521950) یازده هزار نفراز آنان به نفع آمریکاییها به نبرد پرداختند. بعداز جنگ جهانى دوم آمریکا توانست جاى انگلیس استعمارگر را دراین قاره اشغال کند.

استرالیا پس از آمریکا بهترین روابط را بااسرائیل دارد. آقاى هایدن که در 30 ژانویه 1984 از حقوق فلسطینى ها سخن گفت شدیدا تقبیح شد. و در 21 آوریل 1989 که نماینده استرالیا در سازمان ملل علیه اسرائیل راى داد جامعه یهودیان اسرائیل باب هاون را مجبور به عذرخواهى کردند.

آمریکا با پیمانهاى سیتو سنتو ناتو و آزاس (پیمان آمریکا و استرالیا و زلاندنو) حلقه دفاعى خود را پس از جنگ جهانى دوم تقویت کرد بزرگترین عملیات نظامى پیمان آزاس در 15 ژوئن 1989 با عنوان : کانگور وى 89 صورت گرفت . آمریکا 20 پایگاه جاسوسى و دفاعى از جمله [پاپ کپ] دراسترالیا دارد.

سفارت استرالیا درایران در سال 1347 شمسى و سفارت ایران دراسترالیا در سال

1351 بنا نهاده شده شاه معدوم و همسرش در سال 53 ازاسترالیا بازدید کردند. در همان سال موافقتنامه فرهنگى بین دو کشور به امضاء رسید.استرالیا پس ازانقلاب دولت بازرگان را به رسمیت شناخت ولى در مورد مساله اشغال لانه جاسوسى به همراه آمریکا ایران را محکوم کرد واز موفق نشدن عملیات طبس اظهار تاسف کرد.

حمله عراق به جمهورى اسلامى ایران را محکوم نکرد و کاربرد سلاحهاى شیمیایى را فقط یک بار با ذکر نام عراق تقبیح کرد روابط دو کشور در سال 61 به خاطر توهین به یک خواهر محجبه تیره تر شد و تا سال 64 روابط در کاردارادامه یافت . در آن سال آقاى عطارى به منصوب شدند. دراواخر سال 1987 تلویزیون C.B.Aاسترالیا در یک برنامه فکاهى شدیدترین اهانتها را به حضرت امام خمینى کردند. به دنبال آن رایزن تجارى و یکى از دیپلماتهاى استرالیا از جمهورى اسلامى ایان اخراج گردیدند. در بهمن ماه سال 1366 آقاى خندق آبادى سفارت جمهورى اسلامى ایران را دراسترالیا عهده دار شدند. بر سر مساله سلمان رشدى بار دیگر روابط دو کشور به سردى گرایید و تلویزیون مزبوراعلام کرد که تعداد زیادى از کتاب آیات شیطانى را در اختیار مردم قرار خواهد داد. جان کلام این که : دورى و نزدیکى استرالیا باایران تابع برخوردهاى ایران با آمریکااست .

اقتصاداسترالیا
استرالیا عضو فعال است و تولید ناخالص ملى خود را در حد متوسط ناخالص ملى کشورهاى اروپایى حفظ کرده است . نرخ تورم در سالهاى اخیراز 5.11 به 5.7 سقوط کرده ولى نرخ بهره رو به افزایش (5.16 درصد)است .استرالیا یک پنجم گوسفندهاى جهان را (165 میلیون راس ) داراست و قدرت اقتصادى خود رااز منابع گوشتى و پشمى به سمت معدن و روستا سوق مى دهد. بدهیهاى این کشور پهناور به یکصد میلیارد دلار بالغ مى شود که 16% آن مربوط به بخش خصوصى مى باشد.

استرالیااز نظر جذب توریسم اولین مقام از نظر طلا دومین رتبه و از نظر مواد کانى پنجمین درجه را در دنیا حائزاست . بزرگترین مشتریهاى استرالیا در منطقه عربستان وایران مى باشند. صادرات این کشور به ایران در حدود 380 میلیون دلار و وادردات آن در حدود 30 میلیون دلار آمریکاست .ازاز آنجا که سده آینده قرون پاسینیک ( اقیانوس آرام ) نام گرفته است .استرالیا مى تواند نقشى دو چندان در اقتصاد جهان ایفا کند.

فرهنگ و مذهب دراسترالیا
از آنجا که مهاجرین اصلى این قاره ازاروپا بویژه انگلستان بوده اند جو غالب این سرزمین را تجلیاتى از فرهنگ غرب (فساد و مصرف ) تشکیل مى دهد. آنچه بیشتراز هر چیز براى ملت استرالیایى اهمیت دارد: شغل خوب خوشگذرانى و ...است و آنچه بى اهمیت مى نماید مذهب و معنویات است تا آنجا که تعداد بیشمارى از مسیحى ها در حال روى آوردن و بى دینى هستند.

36% مسیحیان تابع کلیساى آنگلیسکان (کلیساى کشورهاى تابع انگلستان ) و 31% کاتولیک و 25% پروتستان وارتدکس هستند.

دو سوم مردم اتومبیل شخص دارند و سطح زندگى مردم قابل مقایسه بااروپاییهاست .

اداره کننده اصلى رسانه هاى جمعى و 80% مطبوعات استرالیا شرکت هاى خصوصى هستند. مجله هفتگى زن استرالیایى در بیش از یک میلیون نسخه انتشار مى یابد. رابرت مورداخ که چهار سال پیش تابعیت آمریکا را پذیرفت مالک بزرگترین شرکت عمده رسانه هاى جمعى است . در رابطه با نفوذاین شخص گفته اند:اگر کسى بخواهد روزنامه یا مجله اى منتشر کند بدون رضایت او میسر نخواهد بود.

گفتنى است که سرمایه داران استرالیایى یا یهودیند و یا تحت نفوذ صهیونیستها پدیده بسیار مهمى که از شانزده سال پیش دراسترالیا آغاز شده است سیاست چند فرهنگى (Multi Cultualis) مى باشد. سیاست دولت جذب ملیتهاى مختلف و آزاد گذاشتن آنان نسبت به فرهنگ و مذهب خود ( البته به قول خودشان در محدوده دموکراسى ) مى باشد.

مسلمانان استرالیا
مسلمانان در چهار مرحله به استرالیا هجرت کرده اند.ابتدااسلام توسط شتربانان افغانى در سال 1870 به آن مرز و بوم آورده شد. پس از جنگ جهانى اول عمدتا جمعى از یوگسلاویاییها و بعداز جنگ جهانى دوم عده اى از کشورهاى عرب زبان و بخش شرقى اروپا به استرالیا آمدند و در نهایت به دلیل کاسته شدن تبعیضات نژادى در چند دهه اخیر شاهد روى آورى گروهى از آسیاییها به استرالیا بوده ایم . تعداد مسلمانان از طرف دولت در سال 1981 در حدود 77 هزار نفراعلام شد ولى اینک نظر خود مسلمانها بین 300 تا 500 هزار نفر تفاوت دارد.

فدارسیون شوراى اسلامى استرالیا و AFIC
ation of islamicialan fede Councils Aust + مى نامند و بیش از 75انجمن و شوراى اسلامى ایالات را تحت پوشش خود دارد. پرزیدنت (دبیر)این شورا آقاى دکتر نعیرالحق است .او پاکستانى الاصل واز نظر عملکرد فردى متعادل مى باشد.

عربستان سعودى در هر سال بیش از یک میلیون دلار براى تبلیغات اسلامى استرالیا و... هزینه مى نمایند. بانک توسعه اسلامى جده در سال
پیش 550 هزار دلار براى بناى مدرسه شاه فهد در سیدنى اختصاص داد. مسجدامام على[ ع] که اینک بیشتر به لاکمبا معروف است در سال 1975 به کمک سعودیها ساخته شد.

امامت این مسجداز سال 77 تا 82 به عهده خالدزیدان بوده است . مخالفت صریح او باانقلاب اسلامى حمایت علنى از رژیم عراق و توهین به امام جماعت مسجدالزهراى سیدنى باعث شد که عربستان در یک حرکت تاکتیکى او را بر کنار کند. وى اینک در روزنامه تلگراف در حال قلم زدن به نفع عراق و میشل عون مى باشد. شیخ تاج الدین الهلالى پس از خالد زیدان به امامت آن مسجدانتخاب شد.

وى مصرى الاصل است و مى گوید: سیاست از دیانت جدا نیست و روحانیت نباید به دولت وابسته باشد. وى از شیفتگان امام امت وانقلاب اسلامى است و در مدح امام اشعار زیادى دارد.

فشار کشورهاى مرتجع و صهیونیسم و همچنین هول و هراس بى جهت استرالیا باعث شد که دراواسط سال 1364 از تمدید ویزاى او خوددارى کنند اما تظاهرات مردم مسلمان و گروههاى مختلف جلوى پارلمان استرالیا موضع آن دولت را عوض کرد. شیخ تاج در یک مصاحبه 40 دقیقه اى با تلویزیون از دسیسه ها و توطئه هاى فراماسونرى صهیونیسم بهائیت و قادیانیگرى پرده برداشت .

شیعیان که حدود یک سوم مسلمانان استرالیا را تشکیل مى دهند در مسجدالزاهرا گرد هم جمع مى شوند.امامت این مسجد را سیدهاشم نصرالله به عهده دارد. موضع گیریها منشورات این مسجد در راستاى خط امام و انقلاب اسلامى است .

مسجد فیصل از دیگر مسجدهاى سیدنى است که به کمک رژیم سعودى ساخته شد ولى جوانان پرشور آن محل نام مسجد راالفجر گذاشته و فعالیت چشمگیرى دارند.

ایالت ویکتوریا مسلمانان زیادى را در خود جاى داده است . مسجد پرستون مسجد مرکزى ملبورن و مسجد کوبرگ محل اجتماع مسلمانان ترک زبان است وامامت مسجد تابع سفارت ترکیه است . یوگسلاویاییها باامامت امام اعظم افندیرا از طرفداران مظلوم انقلاب اسلامى ایران هستند. آنان چون ازایالت بوسنى کوچ کرده اند و ظلمهایى رااز طرف دولت یوگسلاوى متحمل مى شدند و ملیت خود را بوسنیایى معرفى مى کنند.

در جلسه اى که از ما دعوت شده بود استقبال شایانى به عمل آوردند. درابتدا یکى از آنان شعار [ الله اکبر ، خمینى رهبر] را که حفظ کرده بود براى حضار باز گو کرد. پس از سخنرانى حدود دو ساعت جلسه پرسش و پاسخ راادامه دادند.

شوراى انجمن اسلامى ویکتوریا که در ملبورن واقع شده است و ریاست آن را بلال به عهده داردازاواخر سال 1988 مجله انگلیسى زبان [ القبله] را منتشر کرده است . مسلمانان افغانى هم با برگزارى جلسات وانتشار روزنامه با
یکدیگر مرتبط هستند.از مجلات اسلامى مى توان به [ العوده الى الله] و[ الهدى] اشاره کرد که مربوط به مسجدامام على[ ع] و مسجدالزهرا مى باشند. روزنامه هاى عربى زبان عبارتنداز: [ النهار] [ التلغراف] [ صدى لبنان] [ صوت المغترب] [ الاشاعه] [ البیرق] [ الاهرام] و[ الاستقلال] سه روزنامه اول طرفدار عون و عراق هستند. مسوولیت صوت المغترب را ندیم احمد که سورى الاصل است و زنى یهودى دارد عهده دار مى باشد.او در دهه هفتاد در یک شبکه بین المللى مواد مخدر کار مى کرده واینک سالانه 200 هزار دلاراز عربستان کمک مى گیرد .

البیرق مارونى است و سردبیر آن جوزف خورى است . دو روزنامه اخیر هم مصرى هستند. نشریه الاخبار که حامى لیبى وایران بوده تعطیل شده است .

مسلمانان استرالیا با چند مشکل عمده دراین سرزمین مواجه هستند.از نظراجتماعى مسلمانان مقید به آداب اسلامى مورد بى توجهى قرار مى گیرند. طبق آمار 74% مردم استرالیا ترجیح مى دهند همسایه مسلمان نداشته باشند و حجاب زنان را آشکارا یا پنهانى مورد تمسخر قرار مى دهند.

ایرانیها و لبنانیها مشکلات فزونترى دارند چرا که سه واژه [ اسلام] [ ایران] و[ خشونت] یک مفهوم را براى آنان تداعى مى نماید. برداشت آنان ازاسلام دین زور و شمشیر واهانت به حقوق بشر و مقام والاى زن است . ولى به این نکته باید توجه کنیم که خود آنان مى گویند: هر آنچه ازاسلام وایران مى دانند مطالب منتشره از بنگاههاى تبلیغاتى غرب مى باشد.

پس شاید بتوانیم نتیجه بگیریم که توده مردم گناه چندانى ندارند واگر کردن آنان وظیفه خطیر ماست که متاسفانه از آن غفلت کرده ایم .

اختلافات فرهنگى و دینى مسلمانان کشورهاى مختلف به دلیل وجود پدیده [چند فرهنگى] که بدان اشاره کردیم به استرالیا منتقل شده است . و بااشکال مختلف : دینى فرهنگى نژادى و زبانى رخ مى نماید. علاوه بر این مقتضیات محیط باعث مى شود که مسلمانان به رفاه روى آورند و به سادگى از عقاید خود دست بردارند.

از آنجا که جامعه استرالیا با رفاه و مصرف و سرمایه دارى بنیان نهاده شده است هیچ کارى بدون داشتن پول کافى میسر نیست . مسلمانان براى ساختن مدرسه و مسجد وامور تبلیغى خود با مشکل روبرو هستند. از جانب دیگراز توان اقتصادى خوبى و برخوردار نیستند که بتوانند به تجارتهاى عمده دست بزنند.اکثر مسلمانان استرالیا شغلهاى سطح پایینى دارند و در مورد دریافت وامها واعتبارات بانکى با مشکل ربا مواجه مى شوند به همین دلیل است که مسلمانان به کشورهاى خارجى وابسته مى شوند
و انقلابیون و شیعیان خود را بدون حامى مى بینند.

جمهورى اسلامى ایران على رغم محبوبیت خاص بین مسلمانان و خصوصا شیعیان به خاطر مشکلات ناشى از جنگ و نداشتن مبلغان کیفى و به دلیل توجیهات دیگر! نتوانسته است در برابر فرهنگ مصرفى و سیاستهاى صهیونیسم و بهائیت وارتجاع عرب نقشى موثر و وحدت آفرین بین مسلمانان این قاره ایفا کند.

مظلومیت تبلیغات خارج از کشور
یکى از آرمانهاى امام امت رضوان الله تعالى علیه همانند رسول اکرم[ ص] صدورانقلاب اسلامى بود.از باب نمونه : در تاریخ 1362/06/03 مى فرمودند:

حوزه کسى را به عنوان مبلغ اعزام نمى کرد...اعزام به خارج که در ذهنها و هیچ کس هم فکر نمى کرد که امکان دارد کسى را به خارج فرستاد... فضلاءازاین که زبان خارجى بدانند در خارج تبلیغ کنند در حد کفر بود و واقعا فکرها عقب افتاده بود.اگر ما همه زبانها را براى تبلیغ اسلام بدانیم عبادتى بزرگ است . ما با زبان اینجا که نمى توانیم براى مردم آمریکا و سایر کشورها مسائل اسلام را بگوئیم .امروزاسلام دراکثر کشورها مطرح است .

صدورانقلاب مسلما باارسال اسلحه تحقق نمى یابد. آشکارترین بعد آن ابعاد فرهنگى و صدور پیام انقلاب واسلام در جاى جاى جهان است . پیامبر گرامى اسلام بلافاصله پس ازاستقرار حکومت اسلامى دنیا را به دین اسلام دعوت کردند. به طور مثال : یک گروه چهل نفرى به چین که در دور بودن و غرابت فرهنگى در روایات فضلیت علم ضرب المثل شده است : ( اطلبواالعلم ولو بالصین ) اعزام مى دارند: ولى ما در طول یازده سال حتى یک روحانى براى تبلیغ دین در قاره وسیع استرالیا نداشته ایم .امام خطوط کلى را مشخص کرده اند. طلاب عزیز هم آمادگى خود رااعلام داشته اند و به زبان خارجى هم مسلط شده اند مشکل ارزى هم ندارد چرا که اولا مقدار معتنابهى ارز در سازمانهاى مربوط هزینه مى شود و ثانیا با جلوگیرى ازاسرافهاى کلان به راحتى مى توانند به وظیفه شرعى خود بپردازند .

در بعد شعار دادن و بلندگو دست گرفتن و گفتن :اسلام مظلوم است و باید پیام انقلاب به همه جهان صادر شود که کمبود نداریم ! پس عیب کار در کجاست که این آرزوها عملى نمى شود؟

ظاهرا اهم مشکلات ما به نقص مدیریت و هماهنگى هاى لازم و همچنین آگاه نبودن حوزه به مسوولیت خطیر و پتانسیل قوى خود و قدرت اشخاصى همچون : سیدجمال الدین اسدآبادى و محمد منتظرى ... که در حقیقت با دم خود سروداین هدف مقدس را زمزمه مى کردند و مشکلات دیگرى که بازگو کردن آنها مجالى دیگر
مى طلبد بازگشت مى کند.

راستى اگر به دلیل ارائه نشدن اسلام حقیقى مسلمانان جهان واز جمله مسلمانان استرالیا ه فرهنگ منحط غرب پناه بیاورند چه کسى در روز واپسین و بازپرسى اعمال جوابگو خواهد بود چرا باید بخشى از بودجه هاى دولتى و شرعى را در راههاى غیرضرورى از جمله : ساختن مسجد در کنار مسجد و... صرف کنیم و مدرسه اى براى مسلمانان خارج کشور نسازیم ؟ چرا درایام تبلیغ آنچنان احساس تکلیف شرعى مى کنیم که دو سه نفرى به یک ده سرازیر مى شویم ولى از وجود ضرورتهاى بزرگتر و مهمتر در خارج کشور غفلت مى نماییم ؟ آیا نه این است که به[ مهم] مى پردازیم و ردوایرادهایى که مهم نیستند حیاتى جلوه مى دهیم واز اهم غافل مى شویم .

امیداست که که گره ها هرچه زودتر به نفع اسلام و مسلمانان باز شوند. در روایاتى از جمله:[ من سمع رجلا (نه مسلما) ینادى یا لمسلمین فلم یجبه فلیس بمسلم] بیشتر دقت کنیم و کلام معصومین علیه السلام را مشعل فروزان عقیده و عمل خود قرار دهیم .

والسلام
مسئله دیگر مسئله تشریفات حوزه هاى روحانیت است که دارد زیاد مى شود. وقتى تشریفات زیاد شد محتوى کنار مى رود وقتى ساختمانها و ماشینها و دم و دستگاهها زیاد شد یعنى بااین بساطها نمى شود شیخ مرتضى و صاحب جواهر تحویل جامعه داد.این موجب نگرانى است و واقعا نمى دانم بااین وضع چه کنم !!این تشریفات باعث آن مى شود که روحانیت شکست بخورد. زندگى صاحب جواهر را با زندگى روحانیون امروز که بسنجیم خود مى فهمیم که چه ضربه اى به دست خودمان مى زنیم .