سخنى از مقام رهبرى ، در زمینه تبلیغ

سالهاى نبرد و ستیز با حاکمیت طاغوت بود.

سالهایى که عالمان متعهد و دین باوران مبارز روزهاى بسیارى از عمر خویش را یا در سلولهاى زندان مى گذرانیدند و یا در تبعید و چون از زندان رهایى یافته و به دیار خویش باز مى گشتند به ارشاد و هدایت نسلها مى پرداختند. تا با لحظه هاى سنگین و دلگیر آن روزگار تاریخ روشن آینده را رقم بزنند و با پرورش استعدادهاى نهفته در طلاب جوان حوزه ها هسته هاى اصلى نهضت بیدارگرى و خودآگاهى را شکل بخشند.

در بامداد یکى ازاین ایام بود که آهنگ گرم و طنین سخنان شورآفرین استادى مبارز و نستوه که امروز به شایستگى رهبرى نظام اسلامى را برعهده دارد و آن روز فضاى حوزه علمى مشهد را گرم مى داشت دل شوریده طالبان علم و حقیقت را مجذوب کرده بود.

استاد کتاب پرارج مکاسب شیخ اعظم انصارى رضوان الله علیه را تدریس مى فرمود. وى هرگز تعلیم و تعلم را کافى نمى شمرد بلکه کتاب و درس را نردبان فقاهت راستین واسلام شناسى صحیح مى دانست و فقاهت را راهیابى به واقعیتها و مقدمه دستیابى به ارزشهاى اسلامى وانسانى مى شمرد.
بدین جهت او از لحظه ها براى هدایت وارشاد معنوى طلاب نیز بهره مى جست ما محرم فرا مى رسید و طلاب عازم تبلیغ بودند.استاد به اقتضاى مشى خویش و سنت نیکوى حوزه ها در پایان درس نکاتى را در زمینه تبلیغ به شاگردان خویش متذکر گردید که اکنون به شکرانه این بامداد روشن و به یادبود آن لحظه هاى شور واشتیاق وانتظار آنچه از آن سخنان و رهنمودها را که یادداشت شده و دراختیار داریم تقدیم مى داریم .

بسم الله الرحمن الرحیم
در آستانه حرکت تبلیغى آقایان چند نکته را باید تذکر بدهم زیرا در زمینه تبلیغ رعایت چنداصل ضرورى است :

1. رعایت و به کارگیرى اخلاص
نخستین موضوع ضرورى درامرارشاد مردم رعایت و به کارگیرى اخلاص است . مبلغ باید روى بازدهى فعالیتهاى تبلیغى خود و ماحصل کارش بیندیشد. فکر کند که : هدف از تبلیغ چیست ؟ واو چه هدفى را دنبال مى کند؟

مبلغ باید نسبت به بازدهى کار خویش و ثمره واثر بخشى آن تکیه کند. و در صورتى که کار خویش را داراى ثمره یافت ادامه دهد.

کسى که منبر مى رود باید محاسبه کند که از بیست ساعت تبلیغ چه نتیجه معنوى و فکرى و فرهنگى را عاید جامعه کرده است . کسى که براى مردم سخن مى گوید باید نسبت به عمر دیگران و مدت زمانى را که مردم از عمر خویش دراختیاراو قرار مى دهند احساس مسؤولیت داشته باشد.
فرمایش حضرت امیر علیه السلام بسیار مهم است است که :

حبذا عل نوم اکیاس
خوش به خواب زرنگها.

جاهل از شام تا صبح ممکن است مشغول عبادت باشد ولى چون جاهلانه عمل کرده بى موقع و نابجا عبادت کرده شب زنده داریش هدر برود ولى انسان زرنگ و هوشیار کسى که وظیفه را شناخته و بدان عمل کرده ممکن است شب را بخوابد ولى چون صبح شود کارش را روى برنامه صحیح والهى دنبال نماید.انسان بیدار و هوشیار کار و خوابش فعالیت و استراحتش مفید و سازنده است .

پس توجه به ثمردهى کار و میزان آن امرى ضرورى مهم است .

اگر منظوراز تبلیغ دستیابى بى دنیااز طریق دین باشد این[ آتوا البیوت من طهورها]ست نه[ من ابوابها]!

آن کسى که دین را وسیله دنیاطلبى قرار دهد خون صالحان را فروخته است مبلغى که چنین باشد سخنش حرکتش و پیامش در جامعه تاثیر نمى گذارد زیرا شرط تاثیرگذارى صحیح و سازنده اخلاص است .

2. داشتن خط مشى صحیح
دومین نکته اى که باید در کار تبلیغ مورد توجه قرار گیرد داشتن خط مشى صحیح در تبلیغ و روشنگرى است .

تا حرکتهاى منفى را نمى توان دفع کرد.

براى اصلاح یک محیط نخست باید خط مشى صحیح را نشان داد و مردم را در جهت این قرارداد وارزشهاى مکتب را در معرض دید مردم گذارد.

این صحیح نیست که قبل از راهنمایى به معارضه و جدال پرداخت . انبیاى عظام اگراز آغاز به نبرد و مبارزه مسلحانه و قتال مى پرداختند حقشان از بین مى رفت و
فتنه ها شروع مى شد و باطل بر سر کار باقى مى ماند.

انبیاءازاول ارزشها را نمایاندند و ضدارزشها را به مردم معرفى کردند و به آنان فهماندند که باطل چیست و حق کدام است .

مثلا برده دارى وقتى ارزش انسان را به مردم نشان دادند مى بینیم برده دارى بالاترین گناه شناخته مى شود و بدین جهت برده دارى در کشورهاى اسلامى زودتراز سایر ممالک از بین رفت .

3. شناخت محیط
مبلغ باید محیط و نیازها و مسائل ضرورى مردمى را که مى خواهد براى آنان سخن بگوید یا فعالیت تبلیغى دیگرى داشته باشد بشناسد. مطالبى را طرح کند و توضیح دهد که مورد نیاز باشد چه این که طرح مسائل غیرضرورى و بى مورد زمینه طرح و تاثیر مطالب لازم را هم از میان مى برد.

بسیارى از تبلیغها که تاثیر نمى گذارد به دلیل این است که مسیر ندارد. مبلغ باید میزان افکار و عقول را دریابد:

کلم الناس على قدر عقولهم .
مطالب باید در خور فهم وادارک مستمعان ارائه شود و مراتب علم و آگاهى مردم رعایت شود.

مبلغ باید نسبت به علومى که در کار تبلیغ مواجهه با مرد موثر است آگاهى کافى داشته باشد فرهنگ مردم واصطلاحات و مثالهاى رایج را بشناسد واز آغاز با مردم تماس فکرى داشته باشد و واکنش مردم را نسبت به گفتار خویش بسنجد و برآورد کند.

مبارزه ریشه اى باانحرافات و مفاسد .4
مبلغ باید براى مبارزه باانحرافها به تحلیل عوامل اصلى و ریشه یابى امور بپردازد و

ببیند چه عواملى باعث انحراف فرد در جامعه شده است زیرا پرداختن به فروع شاخه ها هرگاه به اصل تنه و ریشه مفاسد آسیبى وارد نسازد هدر دادن نیرو و تلف کردن وقت است چه این که تا هرزمان ریشه و تنه مفاسد و عوامل انحراف باقى باشد شاخه هاى جدیدى از آن خواهد رویید و مبارزه به سرانجام مطلوب نمى انجامد..

5.استناد واعتقاد بر آیات و روایات
مبلغ بایداساس تبلیغ خویش رااز آیات و روایات برگیرد و سخن خدا و معصومان علیه السلام از محوراصلى اراشدگرى خود قرار دهد.

روح دین را به مردم بگوید واز عرضه واقعیات به دور نباشد.

دراستفاده از آیات و روایات باید دقت شود که برداشتها سطحى و مبتنى بر پیش داورى و خودرائى نباشد. نظر و فکر خود را بر آیات و روایات تحمیل نکند بلکه در فهم معناى حقیقى آن تدبر و تفکر کند.

ما واسطه بین میراثهاى دینى و علمى و مردم هستیم و بایداین میراث گران را باامانت به مردم برسانیم .

[قال الصادق] گفتن شمااثر دارد.

مردم خون و پوستشان با یاد و عشق معصومان علیهم السلام عجین شده است و بهره گرفتن از قرآن و سخنان اهل بیت علیهم السلام تاثیر بى شائبه و عمیقى را به دنبال دارد.