آشنائى با تشکیلات واتیکان

... مقاله اى که مى خوانید اطلاعاتى کلى درباره[ واتیکان] مرکز مذهبى مسیحیان کاتولیک و ساختار سازمانى ادارى آن دراختیار مى گذارد طبیعى خواهد بود که در یک مقاله کوتاه نتوان به معرفى کامل یک چنین مرکزى که امور یک میلیارد کاتولیک جهان رااداره مى کند پرداخت این بحث که دراوائل نرود نویسنده محترم جناب حجه الاسلام سید هادى خسروشاهى به[ واتیکان] بااستفاده از منابع واتیکان - علاوه بر مشاهدات عینى - تهیه شده است . دیدگاهها واندیشه هاى خاص مسیحیان را در رابه با[ کلیسا] و[ پیتر مقدس] - پطرس - مطرح مى سازد. نویسنده محترم دراین مقال قصد نقداین انوع اندیشه را ندارد...

محصول مطالعات و بررسى هاى درازمدت نویسند - در 5 سال اقامت بعنوان نماینده جمهورى اسلامى ایران در آن سامان - دو جلد کتاب تحقیقى است که در مرحله نهائى تالیف قرار دارد وامید آن که هر چه زودتر بدست چاپ سپرده شود.

(حوزه)

شاید هر بازدید کننده[ واتیکان] احساس کند که مى خواهد آنچه را مى بیند به تمامى بفهمند.اگر چه باستانشناسان تاریخ دانان هنرمندان و نویسندگان از نظر گاههاى مختلف تاریخ بناها و یادبودهاى آن را توصیف کرده اند بااین همه چیز دیگرى هم وجود دارد که در تحلیل هاى اغلب نویسندگان نیامده است است : زندگى تاریخى[ واتیکان] که آن را به صورت[ شهر روحانى] مطرح مى سازد؟

دریافت این امر - وجه روحانى مکان - یعنى برخوردارى از یک نظر درست که به یافتن پاسخ به این چرائى که به چه دلیل این مرکز با والاترین اشکال هنرى غنى شده است منجر مى شود. چرا که زندگى[ گنجینه هنرى واتیکان] در رابطه با عقیده اى خاص بوجود آمده ادامه مى یابد.

کسى که براى نخستین بار به این شهر وارد مى شود بسرعت در مى یابد که در هر گوشه آن ذهنش از خاطرات بى شمارانباشته مى شود. با ورود به[ سنت پیترو] و بازدیداز موزه ها و قدم زدن در طول یک ایوان یا با بالا رفتن از پله ها براى بازدیداز گنبد عظیم و بلند آن احساس شناورى در تاریخ به انسان دست مى دهد. تصاویرى از گذشته از روزهائى که این مکان در کنار CIa Tkiumi HALIu در کناره شهر[ رم] وجود داشت در ذهن جاى مى گیرد. شهر که بعدها GER CATIUAKUS نام گرفت منطقه اى تپه ماهورى بود که نه از حاصلخیزى خاصى بهره مند بود و نه زیبائى ویژه اى داشت اما بدلیل شهادت[ پطرس] و تعداد بى شمارى از مومنان مسیح[ ع] در دوره حکمرانى[ نرون] در سالهاى 68 - 64 بعداز میلاد به مکانى مقدس تبدیل شد. پطرس که یکى از حواریون خاص حضرت عیسى بود در واقع نخستین پاپ واسقف روم نیز بود.

پیکراو در فاصله چندمترى از محل قتل به خاک سپرده شد. بعدها کلیساى بزرگ کنستانتینى 1 دراین محل بنا گردید کلیسائى با چهاربناى جانبى و یک سالن مرکزى که در زمان تهاجم گاث ها مندالها و سارازین ها آسیب دید اما همچنان پا برجا ماند.از سال 300 میلادى به بعد گروههاى زایر که[ رومى] خوانده مى شدند براى زیارت واحترام به برگزیده حواریون به این محل مى آمدند. آنان اغلب 35 پله اى را که به میدان ختم مى شود روى زانو مى پیمودند.این میدان مدفن بیش از 30 پاپ بود و[ بهشت ثانى]! نام گرفته بود. زائران به محض مشاده شهر سرود ROMA NOBILI را زمزمه مى کردند و مبالغى خاطر کلیساى بزرگ مى پرداختند. در طول تاریخ امپراتوران و شاهدان بسیارى در مقابل مدفن پیتر مقدس ماهیگیر شهر جلیله بوسیله پاپ وقت تاجگذارى کرده اند. بالاخره در قرن 16 کلیساى بزرگ دیگرى دراین مکان ساخته

شد که هم اکنون مورد توجه زائران و بازدید کنندگان بسیارى است .

کلیسا و جانشینان[ پیتر مقدس]
[واتیکان] اقامتگاه رئیس جسمانى - عینى کلیساست . کلیسائى که در اصل بوسیله[ عیسى مسیح] بوجود آمد و همه چیز و همه واقعیت براى اصول این اصل شکل گرفت . به این ترتیب کلیسا یک حلقه روحانى و در همان حال یک جامعه عینى است که ازاضخاصى که تعمید یافته اند و بر یک باور در مورد دین عیسى مسیح هستند تعلیماتى همسان یافته اند و برگزارى شعائر هفتگانه را بعنوان راه رستگارى قبول دارند و مراسم مذهبى[ پتر مقدس] و جانشینان او به جا مى آورند تشکیل شده است .

ضرورت هاى چهارگانه مورد توجه کلیسا:
اول : کلیسا[ یگانه] است واین امر در وحدت در مذهب و در همسانى عبادت خدا و یک شکلى مراسم مذهبى جریان مى یابد و[ پاپ] مظهر و تبلوراین وحدت محسوب مى شود. دوم :[ کلیسا] مقدس است چرا که بوجود آورنده آن مقدس است . تمام اعضاى آن به تقدس یادآورى شده اند چرا که از یاورى روح مقدس برخورداراست . سوم : کلیسا کاتولیک است یعنى براى نفع یک گروه از مردم یا یک ملت تاسیس نشده است بلکه در جهت تامین سعادت[ نوع بشر] حرکت مى کند چرا که تمام مردم متعلق به خدا هستند. چهارم : کلیسا[ حواریون] را باور دارد چون بوسیله آنان بوجود آمده و درراس آنان[ پیتر مقدس] است .

طبق باور[ واتیکان] کلیسا به کار[ نجات و رستگارى] که بوسیله[ پدر پسر و روح القدس] تجسم یافته در[ عیسى مسیح] ادامه مى دهد. طبق این باور عیسى[ پسر خدا] که از بطن باکره مقدس مریم بصورت انسان به این جهان آمده است و عیسى مسیح با تفویض قدرت هاى روحانى به[ پاپ] ها آنان را قادر به خدمت به خواهران و برادران خود مى سازد.این قدرت ها عبارتنداز: آموزش با مسوولیت فرمانروائى و حکومت واداره شعائر مذهبى . به این شکل این یک ماموریت الهى در راه[ حقیقت] وسود[ نوع بشر]است یعنى کلیسا با اعتقاد به آموزش هاى انجیل پیام آور برابرى برادرى عدالت و رشد کامل فردى و جمعى است .

آموزشهاى پاپ که در واقع نشان دهنده حضور مذهب است بایداز طریق : نشان دهنده حضور مذهب است بایداز طریق : گفتگوها پیام ها نامه به کشیشان در همچنین از راه شناخت مفاهیم و روشها دراختیار معتقدان قرار گیرد. تمامیت قدرت قانونگذارى و[ فتوى] به کشیشان به صورت مى گیرد. گفتنى است که قدرت کامل در قضاوت و مدیریت نیز در اختیار پاپ قرار دارد.

[پاپ] [ مقام عالى مقدس] [ پدر

مقدس] [ خادم خادمین خداوند] و غیر از جمله القاب و عناوینى هستند که به جانشین[ پیتر]اطلاق مى شود. کلمه[ پاپ] بمعناى پدراست .

پاپ واسقف ها
در داخل کلیساى کاتولیک دو تقسیم بندى قابل توجه است : کلیساى لاتین و کلیساى اورینتال . در هر یک ازاین دو تقسیم بندى کلیساهاى متعدد محلى و منطقه اى وجود دارد.اداره این کلیساها به اسقف ها سپرده شده است . پاپ این کلیساها را به اسقف ها سپرده شده است . پاپ در راس شوراى اسقف هاست و در تماس دائم با آنان در سراسر جهان بسر مى برد (تا سال 1973 میلادى بیش از 3000اسقف وجود داشت )او در مورد مسایل مهم مربوط هب کلیسا مى توانداسقف ها را به[ شوراى عمومى] فراتر خواند. آخرین جلسه این شورا - بیست و یکمین درطول تاریخ کلیسا - بعنوان[ شوراى عمومى دوم واتیکان] در سال 1364 میلادى بوسیله[ پاپ جان بیست و سوم] افتتاح واختتام آن سه سال بعد بوسیله[ پاپ پل ششم] اعلام شد. گفتنى است که نخستین شوراى واتیکان در سال 70 - 1869 میلادى تشکیل شده بود. در سال 1965 در آخرین جلسه دومین شوراى عمومى واتیکان پاپ پل ششم تشکیل یک ارگان جدید به نام[ شوراى اسقف ها] را بعنوان ارگان رابط بین پاپ واسقف ها اعلام داشت .این ارگان تاکنون چندین بار براى بررسى مسایل جهانى کلیسا تشکیل جلسه داده است . دستور جلسات بوسیله پاپ تعیین مى شود واغلب از میان طرح هاارائه شده از سوى اسقف ها انتخاب مى گردد. وظیفه این ارگان بطور عادى وظیفه اى مشورتى است واعضاى شورا همگى داراى راى مساوى هستند.از سال 1976 DICCESKN BISHCPS بعضى ازاسقف ها نیز به کاردینالهاى عضو در قسمت[ دومین کوریا] (دفترى که از مجراى آن پاپ بر کلیساى کاتولیک فرمان مى راند)اضافه شدند.

جامعه کاردینالها
پاپ دراجراى ماموریت خود بعنوان مسوول کلیسا بطور مستقیم از سوى جامعه کاردینالها یارى مى شود. کاردینالها انتخاب کنندگان و مشاوران عالى مقام پاپ هستند.انتخاب پاپ از سال 1197 میلادى به آنان سپرده شده است . براى انجام این امر آنها در[ کان کلیو] گردهم مى آینداین کلمه بمعناى[ گردهمائى پشت درهاى بسته] است ! کاردینالى حق ورود به[ شوراى انتخاب] را دارد که براساس آخرین موافقت نامه صادره از سوى پاپ پل ششم به 80 سالگى نرسیده باشد.

در حدود 4 قرن یعنى از سال 1586 به بعد تعداد کاردینالها ثابت و حداثکر 70 نفر بود اما توسعه کلیسا بوسیله پاپ جان سیزدهم و پاپ پل ششم سبب شد تا تعداد آنها بیشتر گردد.
یک سنت چند قرنى بپا داشتن CCNSISTORIES است جلساتى که در طى آن پاپ و کاردینالها در موردامور دولتى تایید مقدسان جدید اعلام نامزدى اسقف ها و کاردینالها گفتگو مى کنند. علاوه براین بهنگام[ کریسمس] و در رو جشن تولد عبسى مسیح پاپ در پیامى به آنان موقعیت کلیسا و مسائل مبتلا به نوع بشر را در زمینه هاى دینى و اجتماعى بررسى مى کند. دراین مراسم تمامى سفراى مقیم واتیکان با اکرادیته شرکت مى کنند و پاپ پس از قرائت پیام خود با یک یک آنان دیدار و گفتگو مى کند .

تعداداندکى کاردینال در[ واتیکان] زندگى مى کند. مسوولیت کاردینالى که امور کشور رااداره مى کند 2ایجاب مى کند که در قصر [ اپوستولیک] زندگى کند چرا که بعداز پاپ مهمترین شخصیت و نزدیک ترین همکاراواین گروه از کاردینالها هستند.

[رومن کوریا] چیست ؟
[ رومن کوریا] یک سازمان ادارى است که از دوایر مختلف تشکیل شده است و پاپ را بعنوان[ رهبر جهانى کلیسا] یارى مى دهد. به این سازمان اسامى گوناگونى اطلاق مى شود که در میان آنها معروف تراست .

شکل فعلى این سازمان در ماه اوت سال 1367 بوسیله پاپ ششم بررسى شده و تصمیم هائى گرفته شد براین اساس اعضاء کارکنان و مشاوران آن براى مدت سال از سوى پاپ منصوب مى شوند. مانعى براى انتصاب مجدداین افراد وجود ندارد و کار سازمان و دوایر مربوط به آن تماس نزدیکتر بااسقف و کنفرانسها و نشست هاى آنان است .

در شکل جدید و بدلیل انتخاب کارکنان از کشورهاى مختلف [ رومن کوریا] در حال حاضر یک بعد مشخص بین المللى یافته است .

در رومن کوریا براساس قانون مورداشاره سال 1967 مکان نخست از نظر تقسیمات ادارى به دو سازمانى داده شده است که مستقیما با پاپ کار مى کنند.این دو سازمان عبارتنداز سازمان امور کشور 3 و شوراى امور عمومى کلیسا 4 . مقراین سازمان نزدیک به آپارتمان پاپ و در طبقه سوم[ قصراپوستولیک] است . سازمان امور کشور مرکزى است که از مجراى آن فرامین و رهنمودهاى پاپ ابلاغ مى شود. حفظ و برقرارى رابطه با دوایر مختلف کوریا اسقف ها و نمایندگان آن در سراسر جهان نمایندگان کشورهاى خارجى واشخاص خصوصى بعهده

گردانندگان سازمان است که در راس آن کاردینال مسوول این امر قرار گرفته است و بوسیله جانشین او یارى مى شود. گفتنى است که کاردینال مسوولیت دوایر مختلف را بعهده دارند تشکیل جلسه مى دهد. ریاست این جلسات بااوست . دراین سازمان همچنین مدیریت و دفتر نشریه رسمى واتیکان و کتاب سال آن قرار دارد. همه ساله کتابى در بیش از هزار صفحه به نام فعالیتهاى[ واتیکان] از سوى این سازمان چاپ و پخش مى گردد.

شوارى امور عمومى کلیسا از سال 1967 نسبت به سازمان امور کشور استقلال بیشترى یافته است . قبلااین شورا بخشى از سازمان فوق بود. سازمان در حال حاضر مسوولى ویژه دارد. مسایل مربوط به مذاکرات روابط با دولت ها و ملت ها در حوزه مسوولیت هاى آن است . علاوه براین مسائل مربوط به نمایندگان پاپ نیز مشترکا با سازمان امور کشور رسیدگى مى کند.

در زمینه[ حقوق بین الملل] واتیکان مشکل خاصى از حاکمیت را داراست حاکمیتى که از حاکمیت ارضى کشور واتیکان جداست . به این معنا که حاکمیت کلیسا بعنوان جامعه اى مستقل و فارغ از هر قدرت زمینى در سراسر جهان بوسیله او نمایندگى مى شود.

بعنوان یکى هستى و واقعیت مستقل کلیسا همواره فعالیت کرده است . یعنى از سوئى نمایندگان خود را به کشورهاى مختلف فرستاده واز دیگر سو نمایندگان آنان را پذیرفته است . روابط سیاسى ازاین نوع در سالهاى اخیر گسترش چشمگیر یافته است . در پایان سال 1984 نمایندگان سیاسى واتیکان 78 نفر و نمایندگان غیرسیاسى آن 15 نفر بود. لازم به یادآورى است که ماموران سیاسى واتیکان در یک آکادمى که در سالهاى پیشین تاسیس شده است آموزش هاى لازم است را مى بینند. تا سال 1983 همچین 82 هیئت سیاسى در واتیکان پذیرفته شده بود. نمایندگان سیاسى خارجى در واتیکان بعنوان یک قاعده عمومى در[ رم] زندگى مى کنند واز مصونیت سیاسى برخوردار.این امر بدلیل مساحت کوچک واتیکان است که اقامت و زندگى هیئت هاى نمایندگى خارجى را در آن مشکل مى سازد.

وظایف وامور مربوط به نمایندگان پاپ بوسیله پاپ پل ششم در فرمان سال 1969 دقیقا معین شده است . نماینده غالبا یک[ اسقف اعظم] است و قبل از هر چیز یک روحانى است و در خدمت کلیساست و بعنوان رابط بین کلیساى محل ماموریتش با پاپ عمل مى کند. علاوه براین ماموریت اساسى او نماینده واتیکان در کشور و دولت محل ماموریت خویش نیز هست .

باید در نظر داشت که واتیکان براى مسائل مربوط به صلح خلع سلاح امنیت بین المللى رشد و هم چنین مسایل اجتماعى فرهنگى و عملى اهمیت ویژه قائل است و بهمین دلیل

است که در موسسات مربوطه بین المللى نظیر یونسکو و ...[ نماینده دائم] دارد.

گروههاى ویژه روحانى 1 oongregationبجاى وزارتخانه هاى پاپ عمل مى کنند این نام از کلمه سنتى مى آید که مشخص کننده دیدارهاى گروهى از کاردینالها واسقفهائى است که عضو یک دایره هستند. در حال حاضر ده گروه ویژه روحانى فعالیت مى کنند و نام بسیارى از آنان با نام هائى که مسوولیت ها و وظایف آنان را بهتر تعیین کند عوض شده است . همانطور که نیازهاى تازه سبب تغییر در سازمان دهى ادارى پاره اى از دوایر مستقل شده است .

گروه ویژه روحانى در دفتر مقدسى که در سال 1542 شکل گرفت نخستین گروهى بود که تغییرات سازمانى در آن رخ داد و نام آن به[ گروه ویژه روحانى براى دکترین ایمان] تغییر یافت .این گروه مسوول کلیه مسایلى است که در زمینه ایمان واخلاق پدیدار مى شود. مشاوران گروه از میان صاحب نظران کاتولیک در سراسر جهان انتخاب مى شوند.

در یازدهم اوریل 1969 کمیسیون بین المللى [مذهب شناسى] در داخل این گروه شکل گرفت تا به مسایل مربوط به [دکترین ایمان] رسیدگى کند. نمایندگانى از مکاتب و ملیت هاى مختلف در این کمیسیون عضویت دارند. کمیسیون اقلا سالى یکبار تشکیل جلسه مى دهد و به[ کمیسیون اسقفى انجیل] مربوط است ارتباط این دو کمیسیون در سال 1971 بوسیله پاپ پل ششم به رسمیت شناخته شد.

گروه ویژه روحانى براى اسقف ها:این گروه در سال 1589 میلادى تاسیس شد و مسایل مربوط به کلیساهاى محلى و پیشواهاى روحانى آنان ار که در[ گروه ویژه روحانى براى کلیساهاى شرقى] پذیرفته نشده اند بررسى مى کند.این گروه در خدمت اسقف هاست و در همان حال که مسائل مربوط به تاسیس واصلاح قلمرواسقف ها را حل مى کند واسقف ها و فعالیت هاى روحانى آنان را نیز در قلمرو خود بعهده دارد پیگیرى جریانات شوراهاى منطقه اى را (شوراهائى که در مناطق مختلف در یک کشور فعالیت مى کنند) مطالعه مى کند. کنفرانسهاى اسقفى نیز بااین گروه است . دو کمیسیون اسقفى به این گروه وابسته است : کمیسیون اسقفى براى مهاجران و مسافران (نظیر توریست ها پناهندگان و دریانوردان ) و کمیسیون اسقفى براى آمریکاى لاتین .

گروه ویژه روحانى براى کلیساها شرقى :این گروه در سال 1862 شکل گرفت و در سال 1917 مستقل شد. گروه در ارتباط با

قلمرو واسقف ها روحانیت مذهب و آیین هاى شرقى با گروه هاى ویژه روحانى براى موسست غیرمذهبى و دیگر گروه هاى مربوطه همکارى دارد. به اضافه آنکه این گروه در مورد مسائل مربوط به بعضى کشورهاى آفریقائى و خاورمیانه ازاختیارات ویژه اى برخورداراست .

گروه ویژه روحانى براى نظم شعائر مذهبى :این گروه در سال 1908 تشکیل شد و هر مساله اى که مربوط به[ شعائر 7 گانه] شود در حوزه عملکرد آنست .

گروه ویژه روحانى براى روحانیت : تاریخ تاسیس آن به گروهى که در سال 1564 بوجود آمد بر مى گردد. تا قبل از 1967 کار گروه مشاوره و تنظیم واظهار نظر در مورد صحت تعابیر بود. در حال حاضر گروه در خدمت روحانیت است و برنامه هایش با مسائل روحى کشیش ها و نوسازى پیشوائى روحانى مربوط مى شود. مطالعه و تنظیم برنامه هاى کشیش ها و اعزام آنان به کشورهاى مختلف جهان بااین گروه است . بعلاوه آن که مسائل مربوط به اداره کلیسا و میراث هنرى آن را نیز زیر نظر دارد .

گروه ویژه روحانى براى موسسات مذهبى و غیرمذهبى :این گروه از سال 1586 تا[ 1908 گروه ویژه روحانى براى قواعد] نامیده مى شود.از 1908 تا 1967 کار گروه در رابطه با[ زندگى مذهبى] بود ولى در حال حاضر امور مربوط به مسائل غیرمذهبى را نیز زیر نظر دارد.

گروه ویژه روحان براى مسیحى کردن مردم :این گروه در سال 1622 به فعالیت آغاز کرد و در آن هنگام عرصه فعالیتش بیشتر در سرزمینهاى مکشوفه ! جدید و بعضى کشورهاى اروپائى که مسیحیت در آن روبزوال مى رفت بود. در حال حاضراین گروه درابعاد مختلف زندگى کلیسا فعالیت مى کند و مناطق مخصوص دراروپا و آمریکا و تقریبا تمام آفریقا خاور دور نیوزیلند واسترالیا (بجز یک استثناء که تقریبا تمام فلیپین باشد) را زیر نظر دارد.اداره منطقه فیلیپین را دائره خاصى بعهده دارد !

واتیکان مرکز تاریخى هنر
در سال 1960 میلادى واتیکان در[ سازمان بین المللى حفظ آثار هنرى در صورت وقوع جنگ] 1 به ثبت رسید.این امر بمعناى برسمیت شناخته شدن واتیکان بعنوان یک واقعیت ویژه هنرى در جهان است . صورت پذیرفتن این امر نه بدلیل شخصیت ها و بناهاى یادبود آن بلکه بدلیل آن است که واتیکان

والاترین ارزشهاى هنرى را عرضه مى کند. یک هیئت دائمى بر کار حفظ هنرى و بناهاى تاریخى آن نظارت دارد.

کتابخانه اسقفى واتیکان به در اختیار داشتن مجموعه هاى عظیم خطى تاریخى و فرهنگى معروف است . فکر ایجاداین کتابخانه نخستین بار بوسیله پاپ نیکلاس پنجم (1455 - 1447م ) مطرح شد اما کتابخانه پس از درگذشت وى بسال 1475احداث گردید. کتابخانه در حال حاضر داراى 70 هزار جلداثر خطى صدهزار سند دست نوشته و یک میلیون کتاب چاپى و صدهزار نقشه است . وابسته به همین کتابخانه بخشى است که وسیع ترین و کاملترین مجموعه هاى[ سکه] مربوط به پاپ و جمهورى رم را شامل مى شود. یک مدرسه کتابدارى نیز به کتابخانه مربوط است .

در حدود سال 1600این فکر مطرح شد که واتیکان علاوه بر کتابخانه مى باید آرشیو مخصوص به خود را داشته باشد.این فکر بهنگام[ پاپ پیو پنجم] عملى شد. نسخ نامه ها قواعد و فرامین پاپ هااز قرن سیزدهم ببعد نخستین هسته هاى آرشیو را تشکیل داد. به این ترتیب و بااین سابقه تاریخى است که[ آرشیو مخفى واتیکان] شکل گرفته است . آرشیوى که در طى قرون درارتباط و همکارى با آرشیوهاى مختلف مربوط به کلیسا بوده است . براساس موافقتنامه قانونى لئوى هشتم (1903 - 1878) درهاى آرشیو براى استفاده[ فرزانگان] در سال 1881 گشوده شد وازاین سال آرشیو در حقیقت به منزله مرکز پژوهشهاى تاریخى مورداستفاده قرار گرفت . درارتباط با آرشیو مدرسه اى براى تربیت کارکنان آن وجود دارد. همانطور که مدرسه[ شناخت خطوط قدیمى] و[ مدرسه سیاست] نیز در واتیکان بکار آموزش مى پردازد.

مرکز علمى :
در حوزه علوم تجربى و ریاضى واتیکان موسساتى آموزشى بااعتبار جهانى دراختیار دارد. آکادمى علوم 7 که در سال 1936 میلادى بوسیله [پاپ پیوس یازدهم] تاسیس شد در حقیقت ریشه در مدرسه اى باستانى دارد که در سال 1603 میلادى در[ رم] به فعالیت آغاز کرد. مدرسه را یک هیئت 7 نفرى از دانشمندان که بوسیله پاپ از میان ملل مختلف انتخاب مى شوند اداره مى کنند. بااین هدف که آزادى آن پیشرفت دانش وارتقاء پژوهشهاى ضرورى در جهت پیشبرد علوم عقلى تامین گردد .

یک پایگاه[ ستاره شناسى] نیز در برج بادها 8 بین سالهاى 1580 - 1578 بدستور[ پاپ گریگورى سیزدهم] ساخته شد. تغییر در تقویم

که بوسیله این پاپ در سال 1582 پدید آمد درارتباط با نخستین نشست ستاره شناسان در محل این پایگاه بود. پایگاه بعدها به محل ساختمان [لئوى سیزدهم] انتقال یافت و بالاخره بهنگام[ پاپ پیوششم] به ویلاى پاپ منتقل گردید. در آخرین تغییر محل پایگاه به وسائل مدرن مجهز شد و یک آزمایشگاه علوم مربوطه نیز به آن منظم گردید. پایگاه بطور منظم برنامه هاى پژوهشى اش را دنبال مى کند و با رصدخانه هاى معتبر جهان درارتباط دائم است . به بناهاى هنرى و موزه ها بطور مختصراشاره خواهد شد اما در همین جا لازم به تذکراست که اداره ویژه اى مسوولیت رسیدگى به آن را به عهده دارد.این اداره در قرن 16 و بهنگام آغاز ساختمان کلیساى بزرگ فعلى آغاز بکار کرد واعضاى آن را معماران و تکنسین هائى تشکیل مى دهند که به آنهااصطلاحاsampietrini گفته مى شود. یک استدیو موزائیک به این اداره وابسته است .

انتشارات واتیکان :
واتیکان داراى یک مرکز چاپ و انتشارات 9است که کارهاى چاپى به زبانهاى مختلف راانجام مى دهد و یک روزنامه به نام Losservatore romanoاخبار و مسائل سیاسى - مذهبى را گزارش مى کند.این روزنامه در سال 1861 به وجود آمد واز آن تاریخ تاکنون بطور مرتب منتشرشده است .

در قسمت رسمى که غالبا در صفحه اول روزنامه قرار دارد سخنرانى هاى پاپ اسناد رسمى واخبار مربوط به واتیکان چاپ مى شود. گذشته از این روزنامه بطور کلى به امور مذهبى با تکیه ویژه به فعالیت هاى کلیسا در سطح جهانى مسائل سیاسى اجتماعى واقتصادى مى پردازد. واتیکان همچنین هفته نامه هائى به زبانهاى : آلمانى انگلیسى اسپانیائى پرتغالى وایتالیائى را چاپ و پخش مى کند. یک هفته نامه مصور نیز با Losservatore romano Domenica از سال 1934 میلادى به طور مرتب منتشر ساخته است .

اموراین نشریات روزنانه و هفتگى را موسسه مخصوصى به نام Losservatore romano انجام مى دهد 10 .

از سال 1931 واتیکان یک فرستند رادیوئى دارد که بوسیله[ پاپ پیوس ششم] و[ مارکولى] افتتاح شده است . رادیو واتیکان 20 ساعت در شبانه روز به 30 زبان زنده دنیا برنامه پخش مى کند و شنوندگان خود را در جریان مسائل واخبار مربوط به کلیسا و جهان قرار مى دهد.
واتیکان بمثابه یک کشور:
براساس قرارداد منعقده بین واتیکان وایتالیا در تاریخ یازدهم فوریه 1929 میلادى [واتیکان] یک کشور مستقل با مساحت 44.1 کیلومتر مربع بشمار مى رود و البته جمعیت آن با توجه بمقدار مساحت از چند صد نفر تجاوز نمى کند ولى بعنوان باقیمانده اى از قرن ها قبل و بعنوان ایالت پاپى کشور واتیکان داراى آزادى براى انجام[ ماموریت هاى روحانى] است . براساس قرارداد مذکور بعضى از دارائى هاى غیر منقول کلیسا که خارج از[ مرزهاى واتیکان] هستند جزو اموال واتیکان محسوب مى شوند.از آن جمله است کلیساى بزرگ 11 و دیگر ساختمانهائى ازاین قبیل .

پاپ در راس کشور واتیکان قرار دارد واز نظرامور قضائى ادارى و قانونگذارى قدرت مطلق را داراست .امور قانونگذارى و ادارى از مجراى کمیسیون پاپى 12اعمال مى شود وانجام امور قضائى از کانال دادگاه هاى ویژه صورت مى پذیرد. و جدااز کمیسیون پاپى [ دولت] 13 امور مربوط به[ کشور] رااز مجراى یک[ دبیرخانه عمومى] اداره مى کند.این دبیرخانه داراى 7اداره به شرح زیراست :

شوراى امور عمومى امور حقیقى کارمندان حسابدارى مرکزى تجارت امنیت پست و تلگراف . سه مدیریت عمومى کارهاى مربوط به : بناهاى یادبود موزه ها گالرى ها خدامات تکنیک و رادیو واتیکان رااداره مى کنند. پنج مدیریت نیز به مسایل مربوط به خدمات اقتصادى رصدخانه واتیکان خدمات بهداشتى باستانشناشى و پژوهش و ویلاهاى پاپى ! رسیدگى مى کنند.

[ اداره زائران] و جهانگردان که زیر نظر دولت فعالیت مى کنند با این هدف کار مى کنند که تسهیلات لازم را براى[ جذب زائر] درابعاد فرهنگى و مذهبى بوجود آورد.

کشور واتیکان پرچم خاص خود را دارد که از 2 قسمت تشکیل شده است . بعداز چوبه قسمت زرد و بعداز آن قسمت سفیداست که نشانه کشور بر آن نقش بسته است .

سرود رسمى واتیکان مارش پاپى است 14 که بوسیله چارلز گونود 15 براى جشن یاد بود پنجاهمین سال ورود[ پاپ پیوس ششم] به جامعه کشیشى ساخته شده است .

انحلال[ نیروهاى مسلح پاپى] (گارداحترام ژاندارمهاى پاپى و گارد پالاتین که فرمان آن در چهاردهم سپتامبر سال 1970 میلادى بوسیله پاپ پل ششم صادر شد)

به دلیل تاکید! بر[ ماموریت مذهبى جانشینان پیتر مقدس] صورت گرفت . تنها نیروى باقیمانده [ گاردسوئیسى] با لباسهاى ویژه اى است که گفته مى شود بوسیله[ میکل آنژ] طراحى شده است .

یک سرویس امنیتى (بدون یونیفرم ) وابسته به اداره مرکزى امنیت مسائل ضرورى را که در رابطه با[ برقراى نظم] ! وجود دارد حل و فصل مى نماید.

[ کشور واتیکان] داراى سرویس پست و تلگراف ویژه خویش است و تمبرهاى خود را چاپ و بفروش مى رساند. علاوه براین مسکوکات واتیکان درایتالیا آزادانه بکار مى رود و واتیکان مالک ایستگاه قطار خود نیز هست .

واتیکان در بسیارى ازاتحادیه هاى دولتى - بین المللى عضواست و همچنین بعضویت بعضى ازاتحادیه هاى غیر دولتى نیز در آمده است . هسته اصلى این کشور یا شهر مقدس اصولا کلیساى بزرگ[ سنت پیترو] قصر حواریونى و موزه ها و کتابخانه است . پاپ هاى بسیارى نیز ساختمانهاى دیگرى به این مجموعه افزوده اند.

در قسمت شمال غربى مجموعه ساختمانها باغهاى واتیکان قرار دارد که در بین دیوارهائى که بوسیله[ پاپ پل سوم] [ پیوس چهارم] و[ اوربان هشتم] بین سالهاى 1550 تا 1460 میلادى ساخته شده است محصوراست .

میدان و کلیساى بزرگ[ سنت پیترو]
هر زائر یا توریستى که به تماشاى[ سنت پیترو] مى آید فورا در محاصره ستونهاى برافراشته اى واقع مى شود که میدان را در جلو کلیسا محصور کرده است .این بهترین کار[ برنى نى] معمار معروف است . میدان 240 متر عرض دارد و درانتهاى دیگر آن که کلیساواقع مى شود نماهاى کار[ مورانو] واقع شده است.[ برنى نى] این عمارت میدان را بفرمان [ الکساندر هفتم] بین سالهاى 1667 - 1656 بپایان رساند و موفق شد تا هدف[ کلیسا] را در آن معکس سازد.

در میانه میدان نشانه اى به طول 88.25 متر وجود دارد که در چهار گوشه آن چهار شیر برنزى قرار گرفته است . آنها بوسیله [ کالى گولا] از مصر آورده شدند. در سیرک مخصوص او جایگزین گردیدند. درانتهائى ترین نقطه این یادبود قطعه اى از صلیب قدیمى قرار گرفته است .

بفرمان SINTUSY نشانه یادبود بوسیله[ دومینیکو فونتانا] درسال 1986 م ساخته شد. دو فواره به ارتفاع 14 متر در هر سوى این بنا که OBELISK خوانده مى شود قرار گرفته است . آن که در طرف راست است بوسیله[ مادر نو] در سال 1613 و آن که در طرف چپ واقع شده بوسیله[ کارلوفونتانا] در سال 1670 ساخته شد. دو سنگ مدور که

بین OBELISK و هر یک از دو فواره واقع شده است مرکزاصلى توجه مى باشد. در قسمت چپ میدان بعداز COLONNAD سالن سخنراین است که بوسیله معمار[ پیرلوئیجى نیروى] ساخته شده و بوسیله[ پل ششم] در ژوئن 1971افتتاح گردید. سالن گنجایش 7000 صندلى و 12000 نفرایستاده را دارد. بین کلیساى بزرگ و قصر حواریین قسمتى از عبادتگاه SISTINE قرار گرفته است که شاهکار[ میکل آنژ] در نقاشى در آن واقع است .

قصر حواریین 46:این قصر در قسمت راست مجموعه [ برنینى] واقع شده است و به مجموعه ساختمانهائى اطلاق مى شود که از قرن سیزدهم تا قرن نوزدهم بنا شده اند. نخستین ساختمان با INNO III (11981216) آغاز و با نیکلاس سوم (1280 - 1277)ادامه یافت . پاپ اخیر فرمان ساختمان قسمت مرکزى را صادر کرد. ساختمانهائى که به آن اضافه شده اند بوسیله دو آرشیتکت یعنى[ دومنیکو] و[ کارلوفونتانا] بفرمان SIATUs v بنا گردیدند. در ورودى اصلى در[ برنز] نامیده مى شود در کناراین در پله هاى سلطنتى واقع است . در طرف راست آن پله هاى PIU IX که به CORTILID SAN DJASC منتهى مى شود. پس از آن سه لژ[ رافائل] قرار دارد که دومین لژ به وسیله را فائل نقاشى شده است . آپارتمان خصوصى پاپ در بالا واقعند. هر ظهر یکشنبه و در روزهاى مقدس پاپ در دومین پنجره ظاهر مى شد و براى مردمى که در میدان[ سنت پیترو] گرد آمده اند سخنرانى کرده و با آنها دعا مى خواند!

در طبقه دوم آپارتمان [پاپى] براى مستمعین واقع است .این آپارتمان مجموعه اى ازاطاقهاست که به کتابخانه پاپ متصل مى گردد. مستمعین رسمى بطور فردى یا در گروههاى کوچک به دیدن پاپ مى روند و هر چهارشنبه بطور معمول پاپ زائران را دراین مکان مى پذیرد.این مراسم در سالن سخنرانى واتیکان برقرار مى شود. بجز تابستان پاپ به ویلاى پاپى در محل مورداشاره تغییر مکان مى دهد و به رسیدگى امور در محیطى ییلاقى ادامه مى دهد. ملاقات کوتاه با زائران در یکشنبه هاى تابستانى از بالکن این ویلا انجام مى شود در همان حال سخنان پاپ از بلند گوهائى که در میدان [سنت پیترو] قرار گرفته است پخش مى گردد.

بخشى از ساختمانهائى که مجموعه قصر حواریون را تشکیل مى دهند عبارتنداز: عبادتگاه پائولین 16 ساخته شده به وسیله[ پل سوم] 1549 - 1534 - آپارتمان برجیا 17 و عبادتگاه نیکلاس پنجم . براى رسیدن به این مجموعه

هنرى مى بایداز موزه ها گذشت .

کلیساى بزرگ سنت پیترو در بالاى مدفن حوالاى برگزیده عیسى بعنوان رهبر جسمانى کلیسا تمام کسانى را که به[ رم] وارد مى شوند چه بدلایل مذهبى و چه بدلایل فرهنگى بخود جذب مى کند. دراین محل است که بیشترین مراسم عبادى بوسیله شخصى پاپ برگزار مى شود. در چنین موقعیت هائى یک کرویژه مراسم را همراهى مى کند.این کر که در سالهاى بسیار دور شکل گرفته است . کر SISTIKS خوانده مى شود.

البته کلیه نمایندگى هاى مقیم در واتیکان براى شرکت در تمامى این مراسم دعوت مى شوند ولى طبعا نمایندگان مسلمان در مراسم[ خاص مذهبى مسیحى] شرکت نمى کنند (مانند زانو زدن در برابر پاپ استفاده از نان مقدس خواندن دعاها و ...).

شهادت[ پطرس] و یادبود حوارى :
در کلیساى بزرگ واتیکان در زیر گنبد[ میکل آنژ] مکان پاپى واقع است که به وسیله کاربرنزى[ برنینى] محصور گردیده و مکان پاپى دقیقا در بالاى مدفن سنت پیتر واقع شده است . براساس یک سنت پا در قرون کلیسا معتقداست که ماهیگیراهل[ جلیله] به[ رم] پایتخت امپراطورى آمد تا[ انجیل] بیاموزد.او به هنگام[ سلطه نرون] رنج فراوان برد و سرانجام هم بدستور وى به شهادت رسید. شهادتگاه او نخست محل سیرک بود که بعدها بوسیله امپراطور[ کنستانتین] نخستین کلیسا در آنجا بنا گشت .

اسناد و مدارکى که در دسترس ماست نشان مى دهد که شهادت[ پطرس] - پیتر مقدس - در زمانى کوتاه بعداز آتش سوزى معروف[ رم] در جولاى سال 64 میلادى و به احتمال زیاد در پائیز همان سال در محل سیرک اتفاق افتاد. گفته مى شود که بدن اواز صلیب پائین کشیده شد و دفن گردید. این امر بوسیله مسیحیان PIOUS در کناره سیرک و در آنسوى جاده عملى شد.این مکان قبلا نیز بعنوان گورستان مورداستفاده بود. نخستین مقبره یک سنگ قبر ساده بالاى زمین بود که از همان آغاز مورد توجه ویژه واقع مى شد. بعداز مرگ[ نرون] سیرک مورداستفاده قرار نگرفت و محلى براى نگهدارى بیماران جزامى شد. بعدها به هنگام کنتسانتین این محل با خاک پر شد و نخستین کلیساى بزرگ به یادبود [سنت پیتر] بنا گردید.این امر به دلیل احترام ویژه اى که مسیحیان آن روز براى این مکان قائل بودند صورت گرفت . باقیمانده هاى شهر جزامیان در سطح نخستین طبقه کلیساى امروز واقع است و گوشه هائى از معمارى رم قدیم را مى نمایاند. بعضى از آثار باقیمانده به خانواده هاى غیرمسیحى متعلق است که بعدها همان خانواده ها نیز به دین عیسى گرویدند.این باقیمانده ها نیز به دین عیسى گرویدند.این باقیمانده ها بسیارى از گوشه هاى تاریک را در مورد هنر و تاریخ ادیان در قرن اول امپراطورى

روشن مى کند. که در بین عوامل یافته شده پرستشگاهى است که در قرن اول به یکى ازادیان غیریکتا پرست تعلق داشته و در قرن سوم بوسیله نشانه هاى مسیحى پر مى شود. در تزئینات داخلى بوسیله موزائیک این مفاهیم بوضوح دیده مى شود: [ما چوپان خوب را مى بینیم . ماهیگیر فرزانه] .این واقعیت که چرااین ساختمان کوچک پرازاینگونه موزائیک هاى غنى است تنها چنین قابل توجیه است که ساختمان کوچک پر از اینگونه موزائیک هاى غنى است تنها چنین قابل توجیه است که ساختمان به مدفن [ سنت پیترو] نزدیک است . کوتاه زمانى بعداز نیمه قرن دوم در بالاى گور قدیمى [سنت پیتر] یک محل کوچک براى مراسم بخاک سپارى ساخته شده .این ساختمان یک عمارت دو طبقه بوده که بر دو ردیف ستون هاى مرمراستوار مى گردید. بین این ستونها دیوارى بود که در حال حاضر به آن[ دیوار قرمز] مى گویند. این دیوار مدفن [ سنت پیترو] را از گورستانى که در طرف غرب واقع بود جدا مى کرد. درمقابل ساختمان و در قسمت شرقى آن محوطه اى چهار در هفت متر وجود داشت که در حال حاضر باستان شناسان آن را [ منطقه] مى نامند.

در پایان قرن سوم وابتداى قرن چهارم رویه شمالى بنا با آثار هنرى تازه اى پوشانده شد و نوشته هائى به لاتین که بین سالهاى (1957 - 1953) خوانده شد به این امر گواهى مى دهد.اگر چه خواندن این کلمات به آسانى میسر نبود و نیست امااین مکان وجود داشت تا نامهاى مسیح مریم پیتر تشخیص داده شود. نخستین دهه هاى قرن چهارم در تاریخ کلیسا و بناى یادبود [سنت پیرو] اهمیتى بسزا دارد. بعداز صلح با کلیسا امیراطور [کنستانتین] تصمیم گرفت تا [رم] را با کلیساها بیاراید. براى ساختن آن این احتیاج وجود داشت تا قسمت قابل توجهى از [ شهر جزامیان] خاکریزى شود. این امر بین سالهاى (315-321) صورت گرفت و پس از آن بناى یاد بود [کنستانتین] بخاطر [سنت پیترو] که قسمت هائى از آن تا امروز برجا مانده است احداث شد. مردم زمان [کنستانتین] بناى مجبور را مقبره واقعى سنت پیترو مى دانستند. در داخل بنا محوطه اى در قطر دیوار وجود داشت که مرمرکارى شده بود که در میان آن مقادیرى استخوان با باقیمانده هائى از لباس بدست آمد پژوهش هاى باستانشانس مردم شناس و آزمایش هاى ویژه دیرین شناسى که بین سالهاى (1964 - 1962) انجام گرفت نشان مى دهد که دخمه مرمرین به زمان کنتسانتین بر مى گردد و آنچه در آن بوده به همان زمان مربوط است . گر چه استخوانها به همان قدمت مدفن پیتر هستند. پارچه هاى بدست آمده که با طلا نیز ساخته شده اند میتواند به کسى حتى خود حوارى نیز متعلق باشد. به این ترتیب اطلاعاتى که بوسیله دانش هاى روز تایید مى شود نشان مى دهد که استخوانها امکانا متعلق به حوارى مزبوراست که از محل اصلى آن در زمان کنستانتین به محلى خالى از رطوبت

منتقل شده است در طول زمان سه ساختمان دیگر در محل بناى یادبود [کنستانتین] ساخته شد. نخست بناى گرگورى بزرگ (604 - 590) دوم بناى مربوط به CALIKTUS III (11191124) که بناى گرگورى را در بر مى گیرد و بالاخره بناى مربوط CLEMENT CIII که در حال حاضر جایگاه پاپى کلیساى فعلى است . در پاى جایگاه فعلى مکانى براى [اعتراف] وجود دارد که به عبادتگاهى بدون سقف شبیه است .

تاریخچه سیاسى واتیکان :
صرف نظر از مسائل معمارى - موزه ها و آنچه به آثار فعالیت هاى فرهنگى - مذهبى مربوط مى شود تاریخچه سیاسى واتیکان بعنوان یک کشور تاریخچه سیاسى واتیکان بعنوان یک کشور با موقعیت ویژه چنین است :

براى یک دوره تقریبا هزار سال یعنى از هنگام[ شارلمانى] تا زمان ورودایتالیائى ها به رم در محل پورتاپیا 18 در سپتامبر 1870 منطقه به پاپ ها و کلیسا تعلق داشت . در دوران یکپارچه سازى پادشاهى ایتالیا رفته رفته متعلقات مربوط به پاپ که در میانه شبه جزیزه از دریائى تا دریائى را در بر مى گرفت (خشکى بین آدریاتیک - مدیترانه ) را بخود جذب کرد.این دوره با ورود سربازان[ ویکتور امانوئل] پادشاه ایتالیا به رم در سال 1870 به پایان رسید. در سالهاى 70 1860 کوشش فراوانى براى وادار ساختن[ پاپ] به دست بردارى از حقوقى که به نمایندگى از سوى کلیسا براى خود قائل بود بعمل آمد اما[ پاپ] بعنوان شخصى که یک[ قدرت برترالهى] را نمایندگى مى کند به این امر راضى نشد و پس از ورود سربازان سلطنتى به رم پاپ به[ واتیکان نقل مکان کرد. با تائید موافقتنامه لاتران 19 در فوریه 1870 و[ قانون ضمانت] ماه مه 1971 ایتالیا حاکمیت کلیسا بر لاتران واتیکان - ویلاى پاپ و باغهاى مربوطه را برسمیت شناخت امااین امر بوسیله [پاپ پیوس پنجم] و جانشینانش مورد تائید قرار نگرفت تا آن که کلیسا دو موافقتنامه با دولت [موسولینى] امضاء کرد. براساس یک موافقتنامه مذهب رسمى کشور کاتولیک اعلام و حقوق مربوط به آن به [قانون] سپرده شد. براساس موافقتنامه دیگر به مساحتى معادل 44 - هتکار حق حاکمیت یافت و واتیکان کشورى بى طرف اعلام گردید. قانون اساسى جدیدایتالیا درسال 1947 نیز بخش دوم موافقتنامه را تایید کرد امااز سال 1967 گفتگو براى موافقتنامه دیگرى آغاز گشت و تا مساله [مذهب رسمى] حذف گردد و در عین حال حاکمیت [واتیکان] زیر سئوال قرار نگیرد.

... علیرغم مقاومت واتیکان سرانجام در

سال پیش - 1985 میلادى این قرارداد بسته شد و ضمن حفظ احترام ظاهرى[ واتیکان] مذهب رسمى کاتولیسم از قانون جمهورى ایتالیا حذف شد و مزایاى دیگرى که دولت ایتالیا مجبور به مراعات آنها بود لغو گردید ولى به استقلال سیاسى اقتصادى و مذهبى واتیکان همچنان صحه گذاشته شد!

بررسى شرایط کنونى حاکم بر[ واتیکان] و چگونگى[ حاکمیت پاپ] و روش سیاسى - مذهبى فعلى آن نیازمند فرصت بیشتر و دیگرى است که اگر توفیق حاصل شد در شماره دیگرى به آن خواهیم پرداخت .

پایان