نوع مقاله : مقاله پژوهشی
آینه تفکرات فرهنگ نیازها روحیات :
همانطوریکه در شماره گذشته اشاره شد این بخش جهت آشنائى با سیر کلى مطبوعات جمهورى اسلامى بصورت موضوعى تنظیم گردیده و همراه با ذکر موضوعات مقالات بخشى از مطالب حائزاهمیت ذکر شده است .
هدف ازاین روش نکات زیر مى باشد:
ارائه تصویرى از مجموعه مجلات تا نمودى از فرهنگ و نیاز و روحیات جامعه باشد.
صرفه جوئى در وقت برادران دانش پژوه و علاقمندانى که طالب آگاهى از موضوعات مجلات مى باشند.
نکته قابل توجه اینکه یاداین مجلات و نقل قول از آنان به معناى تایید مجله یا نویسنده مقاله نمى باشد.
[حوزه]
قرآن و حدیث
[ هدایت در قرآن - منطق هنراندیشیدن] آقاى جوادى آملى . پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363.
[تفسیر قرآن] موسوى اردبیلى .اعتصام شماره 31 آبان 1363.این مقاله درسهاى تفسیرى است که از صداى جمهورى اسلامى ایران پخش مى شود.
[ قرآن وانقلاب اسلامى] هاشمى رفسنجانى اعتصام شماره 31 آبان 1361. دراین مقاله آمده است[ بزرگترین رکن انقلاب ها دل کندگى پیشگامان انقلاب از دنیا و لذات مادى و چیزهاى مطلوب و محبوب دنیا است] .
[آدم این طورى خلق شده که اگراو را به جاى خودش بگذاریم راکد مى شود و مى پوسد مثل آب راکدى که کم کم متعفن مى شود دائما باید تجدید حیات بکند واگراین نباشد آدم در وسط راه مى ماند].
[ تفسیر سوره ملک] مرتضى مطهرى نور علم شماره 6.
[شان نزول آیات و ناسخ و منسوخ در قرآن مجید] محمد حیدر خزاعى صف شماره 59.
[بااسامى و صفات قرآن آشنا شویم] آینده سازان شماره 150.
[درسهائى از نهج البلاغه - آفرینش مورچه] آیه الله العظمى منتظرى پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363.
فلسفه و معارف
[ هدف از آفرینش] علامه طباطبائى پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363. در همین شماره[ سنت و سنن] محمدى گیلانى .
[فلسفه تاریخ] استاد شهید مطهرى اعتصام شماره 31 آبان 1361 در این مقاله اصول چهارگانه دیالیکتیک مورد بررسى و نقد قرار گرفته است .
[بحثى پیرامون ولایت فقیه] سیدحسن طاهرى خرم آبادى نور علم شماره 6.
[ ایحسب الانسان الن نجمع عظامه] آینده سازان شماره 150. دراین مقاله درباره معاد و مرگ به گونه اى گذرا بحث مى کند.
[نظریه مثل در مسئله معرفت در فلسفه اسلامى] نوشته ابراهیم مدکور ترجمه اسماعیل سعادت مجله معارف شماره 1.
در همین شماره رساله ئى از شیخ یونانى در بیان عالم روحانى و جسمانى [ خلاصه اى از کتاب اتولوجیاى افلوطین] ترجمه نصرالله پورجوادى [ طبقه بندى استعاره جرجانى بااشاره خاص به طبقه بندى استعاره ارسطو] نوشته کمال ادیب ترجمه على محمدحق شناس [ شرح رساله آواز پر جبرئیل] شهاب الدین سهروردى به تصحیح[ مسعود قاسمى] [ حکمت خالده] نوشته قریتهوف شووان ترجمه هادى شریفى بدیع الزمان همدانى و مقامات او [علیرضا ذکاوتى قراگزلو] [ درباره شرح العباره یا گزارش نامه فارابى] محمدتقى دانش پژوه آمده است.
اخلاق و عرفان
[چهل حدیث انگیزه ها و عوامل حسد] اثر منتشر شده ازامام خمینى اعتصام شماره 31 آبان 1363. دراین مقاله آمده است[ تمام اوصاف معنویه و صوریه مومن منافى است با آثارى که از حسد در ظاهر و باطن پیدا شود].
نیز آمده است[ کلیه مفاسداخلاقى واعمالى ناشى ازاین است که قلب بى خبرازایمان است و آنچه عقل به واسطه برهان عقلى یااخبارانبیاءادراک کرده به قلب نرسانده و دل از آن بى خبراست] .
[در مکتب تربیتى امام على ( ع)] اعتصام شماره 31 آبان 1363. این مقاله ترجمه و شرح اندرز نامه امام على ( ع ) به فرزندش حسن ابن على است دراین مقاله آمده است اگرخصلت تقوى رااز آدمى بگیریم دیگر براى او چیزى باقى نمى ماند هویت او هویت حیوانى یافته و به مصداق[ اولئک کالانعام بل هم اضل سبیلا] پست تراز حیوانات و گمراه تر از جانوران خواهد گشت .
[حب] دانشگاه وانقلاب آبان 1363.
[روان درمانى ارزشى - روش شناسى روشها] دانشگاه وانقلاب آبان 1363. دراین مقاله انواع روشهاى برخورد در روابط اجتماعى مورد ارزیابى قرار گرفته و گوشه هایى از برخوردهایى معصومین ( ع ) بررسى شده است .
[خودسازى] آقاى شجاعى سروش شماره 263. دراین مقاله صراط مستقیم و چگونگى ورود به او و حقیقت آن بررسى شده است] .
[ انضباط در خانه] شاهد بانوان شماره[ 71 در زمینه چگونگى برخورد پدر و مادر با بچه ها مطالب سودمندى آمده است] .
[تعاون راه پیوستگى] انسانها شاهد شماره 71.ابعاد[ تعاون] که یکى ازاصول اخلاق اجتماعى اسلام است به گونه گذر مورد بحث قرار گرفته است .
حقوق فقه واصول
[تحلیل عنصر روانى در جرائم غیر عمدى] دانشگاه انقلاب آبان 1363.
[موقعیت عقل در منابع فقه و حقوق اسلامى] محمدتقى مصباح نور علم شماره 6 در همین شماره .
[خمس در کتاب و سنت] على احمدى میانجى .
[وظایف شوراى نگهبان درامور نظارت برانتخابات و همه پرسى] سیدجلال الدین مدنى سروش شماره 262.
[نگرشى کلى به حقوق قضائى] جى . سى .ام . ر - بحنن ترجمه رضا غالبى .
[رشوه ابزار شیطانى براى اهدافى نفسانى] شاهد شماره 72. دراین مقاله آمده است:[ عمل مذموم رشوه گیرى را (بویژه درادارات ) باید به عنوان یک جریان بررسى نمود].
[با برخى از مفاهیم اقتصادى آشنا شویم] آینده سازان شماره 15. دراین مقاله درباره علم اقتصاد روش اقتصاد مکتب اقتصادى بحث شده است .
[نقش برنامه و بودجه در رساندن خدمات به شهر و روستا] جهاد شماره 67.
[مشکلات عرضه محصولات کشاورزى] جهاد شماره 67. دراین مقاله آمده است:[ واسطه گرى در حال حاضر دردى مزمن بر پیکره اقتصاد ما در بخشهاى گوناگون از جمله کشاورزى است] .
استراتژى ملى جلال الدین فارسى پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363.
[ دانشگاه استعمارى] ازانجمن اسلامى دانشجویان دانشکده فنى - دانشگاه تهران اعتصام شماره 21 آبان 1363. دراین مقاله آمده است : [ استعمارگران در صد سال اخیر تمام تلاش خود را صرف دگرگون سازى فرهنگ اسلامى ایرانیان کرده اند... چنانکه آمار نشان مى دهداز 19960 استاد دانشگاه تهران حدود 200از آنها فراماسونر و حدود 500 نفراز آنان ساواکى بوده اند. قابل ذکراست که کوبیدن روحانیت بعنوان ارتجاع سکوى پرش و نقطه آغاز کاراینان بوده است.
[تئورى ارزش کار] غلامرضا مصباحى نور علم شماره 6.
[سیاست هاى پولى کدامند] سروش شماره 262.
[ ایجاد تعادل اقتصادى در جامعه مستلزم برابرى عرضه کل با تقاضاى کل مى باشد] سپید سروش 263. دراین مقاله درباره سیاست هاى مالى و نقش مالیات ها دراعمال آن بحث شده است .
[بحث فشرده در جامعه شناسى سیاسى واقتصادى هنگ کنگ] حسین هدى سروش شماره 260.
تاریخ وادبیات هنر
[داستان اصحاب فیل - قسمت نهم] رسولى محلاتى پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363.
[ آشنائى تحلیلى با تاریخ اسلام - وضعیت فرهنگى مذهبى واجتماعى عصر جاهلى] اعتصام شماره 31 آبان 1363.
[تحلیلى از زندگى و آثار دانشمندان اسلامى ابن باجه] دانشگاه انقلاب آبان 1363. دراین مقاله آمده است[ ابن باجه علاوه بر شروحى که برارسطو نوشته کتابهاى مستقلى نیز در نجوم و فلسفه و موسیقى تالیف کرده و خود مانند فارابى موسیقى دان ماهرى بوده است] .
[نجوم امت - زندگى آیت الله سیدمحمدتقى خوانسارى] نور علم شماره 6 دراین مقاله آمده است[ چهار سال متوالى مرحوم خوانسارى در چنگال استعمارگران در تبعید بود و مدتى دردریا و مدتى هم در سنگاپور دراردوگاهى که بوسیله سیم خاردار حصارکشى شده بود نگاهدارى مى شد.
[مصطفى نوربصر و مهجه قلب امام] شاهد شماره 71. دراین مقاله آمده است: شهادت فرزندامام در سرزمینى که کربلااز آن اواست و به دست کسانى همچون یزیدیان پاى در کشتن فرزندان اسلام محکم نموده اند عاشورائى دیگر بود که خون ملتى دردمند را به جوش آورده و به میدان کشاند.
[یکى از درهاى بین مردم و خداامام موسى کاظم[ ع] است] شاهد شماره 72.این مقاله گوشه هائى از زندگى امام هفتم را به گونه اى گذرا مورد بحث قرار داده است .
[مولانا شمعى که مجلسى برافروخت] شاهد شماره 72.
[ ادبیات متعهد و سیر آن از آغازاسلام تاکنون] (قسمت دوم ) دانشگاه انقلاب آبان 1363.
[جایگاه شعر در فرهنگ وادبیات] شاهد اول آبان 1363.
[ مقدمه اى در باب مرثیه سرایى] نصرالله امامى دانشگاه وانقلاب آبان 1363. دراین مقاله درباره شروع مرثیه درادبیات فارسى بحث مى کند.
[معارف هنر] زهرا رهنورد دانشگاه وانقلاب شماره 31 آبان 1361. دراین مقاله آمده است: در مورد هنر و هنرمند و ویژگیهاى هنر وابعاد مختلف آن مطالب زیادى گفته شده است .اما در مورد ویژگى هاى هنرمند مسلمان و نحوه نگرش او به هستى که همانا زیربناى تولید هنرى اواست کمتر سخن به میان رفته و متاسفانه این ویژگى ها هرگز به صورت کلاسه بندى عرضه نشده است .
یک هنرمند مسلمان مجهز به چه مبانى باشد؟ تفاوت این مبانى با مبانى هنرمند مثلااگزیستانسیالیست با مارکسیست چیست ؟ چه رابطه اى بین هنراسلامى و هنر رئالیسم یا غیر رئالیسم هست واصولا هنرمند مسلمان باید مجهز به چه نگرشى باشد و... .
فرهنگى اجتماعى
روابط یا ضوابط پاسداراسلام شماره 35 آبان 1363 در این مقاله آمده است : اگر مردم براى دست یافتن به ضروریات زندگى خود در صف مى ایستند وافرادى که روابط دارنداز پشت پرده به بهترین وجه مسائل رفاهى خود را به دست آورند و ... پس نباید خود را پیرو على [ ع] بدانیم .
در همین شماره[ آمادگى فرهنگى براى حج] موسوى خوئینى ها دراین مقاله آمده است: ضرورى است روحانیون ما خود را به زبان عربى مجهز کنند که لااقل بتوانند پاسخگوى برخى از سئوالهاى ضرورى مردم ( غیرایرانى ) در مورد مسائل اعتقادات انقلاب و مشکلات عمومى مسلمین باشند.
مسئولین گزینش روحانیون براى سالهاى آینده حج آشنائى با محاوره عربى را شرطى اساسى در گزینش و پذیرش آنها قرار دهند که اگر روحانى قدرت بر محاوره عربى نداشته باشد قبول براى اعزام به حج نباشد.
[مصاحبه با آقاى خامنه اى رئیس جمهور درباره نماز جمعه] شاهد شماره 72. دراین مصاحبه آمده است] (خطبه ) نماز جمعه بایداز دل امام جمعه سرچشمه بگیرد و بر زبان او جارى بشود و حاوى اعتقادات و مطالبى باشد که او به آنها عقیده دارد و معتقداست منتهااگر چنانچه همفکرى لازم انجام شده باشد وائمه جمعه با هم در مسائل کلى هم نظرى داشته باشند و توافق کرده باشند طبیعى است که این یک همسویى خوبى را به مردم مى دهد.
[نظام ما نظام مستضعفان است] شاهد شماره 72. مصاحبه اى است با نخست وزیر درباره دولت و برخورد آن با فسادادارى و کارهایى که به نفع محرومان انجام داده است . دراین مقاله آمده است :
[ .... ما کسانى را داریم که خود وزیر با مراقبت زیاد کسى که فسادى داشته و یا رشوه اى گرفته مچش را گرفته و سندهاى بسیار قوى وجود دارد ولى آقایان به دادگسترى مى روند یک قرارى صادر مى شود و سپس آزاد مى شونداین مسئله اثرات خیلى بدى دربافت ادارى ما مى گذارد].