شیوه خبریابى سازمانهاى جاسوسى

در بخش نخست این مقاله که در شماره پنج از نظر خوانندگان گذشت خواسته ها واهداف شبکه هاى جاسوسى را گذرا مورد بررسى قرار دادیم و دراین بخش به پاره اى از روشهاى جمع آورى اطلاعات توسط شبکه هاى مزبور مى پردازیم .

شیوه جمع آورى اخبار واطلاعات در نظام هاى جاسوسى دنیا را در چهار بشخ عمده مى تواند جاى داد:

1 فنى و تکنیکى

2 بهره گیرى ازاخبار و گزارشهاى منابع آشکار

3 نفوذ در حکومتها و بکارگیرى جاسوس .

4 همکاریهاى اطلاعاتى سازمانهاى جاسوسى

1 جاسوسى فنى و تکنیکى : 
تسلط حکومتها و نظامهاى سیاسى بر مجامع علمى و تحقیقى و بکارگیرى آنها در راستاى اهداف سیاسى علم واندیشه رااز پایگاه انسانى خویش خارج ساخت و در راه نابودى جوامع بشرى بکار گمارد.ازاین روى علم و تحقیق وسیله اى در جهت برآوردن نیازها و خواسته هاى شیطانى حکومتها گردید. سلاحهاى پیچیده و مرگبار در یک رقابت ناسالم از کنترل انسان خارج شد و ماشین صنایع نظامى دنیا را به انبار سلاحهاى کشنده تبدیل ساخت .

این وضع تلاش براى شناسائى توان قدرتهاى رقیب را در پى آورد و بکارگیرى علم و تکنیک را در راه شناسائى کمیت و کیفیت سلاحهاى رقیب الزامى ساخت و مجامع علمى و فنى را بکار طرح و ساخت وسائل پیچیده و ظریف جاسوسى گمارد.

آیزنهاور در توجیه جاسوسى آمریکا بر فراز خاک شوروى توسط هواپیماهاى[ یو]2 - پس از سقوط یک فرونداز آن در خاک شوروى - چنین گفت :

[ملتى مانند آمریکا که امروزاز هر جهت امنیت عمومى اش مورد تهدید واقع شده است بخود حق مى دهد که براى حفظ امنیت ملى بهر وسیله اى که صلاح مى داند متوسل شود زیرا عملیات جاسوسى براى حمایت از ملت و جلوگیر شدن در عصرى که نیروهاى مسلح جاى خود را به موشک و بمب اتمى داده کاملا ضرورى است 1].

حفظ امنیتى که آیزنهاور از آن سخن به میان مى آورد فزون بر جاسوسى هاى فضائى و دریائى و نصب استراق سمع در سفارتخانه ها و مراکز وابسته به کشورها تلاش براى بدست آوردن اطلاعاتى در کشورهاى همجوار رقبا را نیز در پى داشت و موجب پیدایش کوششهاى سیاسى و نظامى براى تشکیل نظام اقمارى و بلوک بندیها شد.ازاین رو شوروى پاى خود را به آمریکاى مرکزى و دریاچه کارائیب باز کرد و آمریکا را به کشیدن حصارایمنى واطلاعاتى بدور رقیب واداشت . به کشورهاى اروپائى و کشورهاى همجوار شوروى نظیر ترکیه ایران افغانستان کره ژاپن و مناطق نزدیک به آمریکا و حوزه کارائیب موقعیت استراتژیک بخشید و هر دو رقیب را در راه بدست آوردن پایگاه اطلاعاتى در نزدیکترین نقطه به قلمرو طرف مقابل تشویق و ترغیب نمود

در یکى ازاسناد لانه جاسوسى در خصوص نقش ایران در سیاست آمریکا چنین آمده است :

ما محل مناسب دیگرى نداریم که بتوانیم از خاک آن این استفاده ها را که در خاک ایران مى بردیم داشته باشیم . نقطه عملیات دستگاههاى اطلاعاتى آمریکا درایران گزارش قاطعى درباره عملیات نظامى شوروى به خصوص در زمینه پیشرفت موشکى و در مورد همبستگى شوروى با پیمان سالت دراختیار ما قرار داده ... بعلاوه حق فرود آمدن از لحاظ تحت نظر داشتن دریاى عمان و مرزهاى شوروى براى ما اهمیت خاص داشته است . 2

بکارگیرى علم و تکنیک در جاسوسى موجب پیدایش دستگاههاى بسیار ظریف و دقیقى در جاسوسى شده است که از آن جمله است : هواپیماهاى جاسوسى فوق العاده پیچیده ماهواره هاى نظارت موشکى ناوها و ایستگاههاى شناورالکترونیکى جاسوسى پایگاههاى اطلاعاتى مستقر در کشورهاى تحت نفوذ رادارهاى ثبت علائم دستگاههاى الکترونیکى رمزساز و رمزخوان میکرفن هاى ظریف و خاموش دستگاههاى ضبط صوت قابل جاسازى دوربینهاى عکس بردارى کوچک واستتارپذیر دستگاههاى کنترل مکالمات دستگاههاى شستشوى مغزى دستگاههاى دورغ سنج و دهها وسائل فنى و مغزهاى الکترونیکى دیگر که توضیح هر کدام از آنهااز حوصله این مقاله خارج است .

<h2!>

یکى از منابع پراهمیت خبریابى سازمانهاى جاسوسى منابع آشکاراست و شبکه هاى مزبور قسمتى از وقت خود را صرف جمع آورى و تحلیل اطلاعات منابع یاد شده مى کنند واهمیت خاصى به بیانیه هاى دولتى مصوبات پارلمانها بیلان کارها آمار منتشره محتواى سمینارها و کنفرانسها سخنرانیهاى رسمى و غیر رسمى گفتگوهاى مدیران جامعه تصمیمات احزاب گروهها واشخاص با نفوذ قطع نامه ها و بیانیه هاى مجامع بنى المللى گفتگو باافراد معمولى وامثال آن مى دهند و با تحلیل و بررسى آنها به مسائل ظریفى در سیاست یک کشور پى مى برند و موارد آسیب پذیرى دولتى را شناسائى مى کنند.

یکى ازافسران عملیاتى سازمان سیا در خاطراتش مى نویسد:

[جالب است که بدانیم بیش از هشتاد درصداطلاعاتى که وارد گزارشات تصفیه شده مى شود از منابع آشکارى از قبیل مجلات علمى و فنى و نطقهاى سیاسى و سایر مدارک عمومى است] 3 .

روش فوق بطور کامل درسفارتخانه آمریکا درایران - قبل و بعدازانقلاب - بمورداجرا گذاشته مى شد واخبار و گزارشات روزانه توسط هیئتى مخصوص مورد مطالعه قرار مى گرفت . در سندى که بیانگر شرح وظائف مستشاران سیاسى است چنین آمده است:

در مورد تحولات خبرى در زمینه رادیو - تلویزیون و در مطبوعات شما بایستى به فعالیتهائى که در حال حاضر داریدادامه دهید اما آنها را بشرح ذیل تکمیل کنید: علاوه بر روزنامه هاى کیهان اطلاعات آیندگان و رستاخیر شما همچنین بایستى مرتب روزنامه پیغام امروز را هم نگاه کنید مجله هفتگى خواندنیها هم بایستى به لیست مطالعاتى شمااضافه شود... شما همچنین بایستى بدنیال امکان آبونه شدن روزنامه دولتى ایران - روزنامه شاهنشاهى - که شامل متن قانونهاى جدید قراردادها - موافقت نامه ها و دیگر بیانیه هاى رسمى است باشید... در خلال ساعات کار روز هماهنگى خوب خود را در مورد اخبارى که در طى روز پخش مى شود حفظ کنید تا ما بتوانیم قبل از داستان روزنامه ها در مورد مفید حوادث و وقایع جارى از وقایع مطلع شویم . خواهد بود که شما در بعداز ظهرها و تعطیلات آخر هفته براى تکمیل کردن منابع دیگراطلاعاتیتان به اخبار و وقایع مهمى که از رادیو - تلویزیون پخش مى شود دقت کنید 4 .

سفارتخانه هاى کشورهاى جاسوس پیشه در تعقیب هدف فوق گاهى دست به تشکیل مجالس و محافل ادبى علمى و سیاسى و نیز مهمانیها و شب نشینیها مى زدند. تا با گردآورى صاحب نظران و آگاهان از جریان امور بتواننداطلاعات لازم رااز بخشهاى مختلف کشور بدست آورند و در کنار آن افرادى را جهت جاسوسى استخدام کنند. فیلیپ اگى در خاطراتش مى نویسد:

[در بیشتر کشورها دیپلمات هاى خارجى باشگاهى دارند که در برنامه آن ناهارهاى ماهیانه شام ها و برنامه هاى گردشى وجود دارد. مامورین وزارت خارج وافسران سیا باپوشش وزارت خارجه عضواین باشگاه ها هستند] 5 .

در کتاب اسناد خانه سدان سندى وجود دارد که حاکى از ریشه دار بودن سیاست فوق است :

[ در یکى ازاوراق صورتهائى بترتیب زیر: مخارج شام مخارج ناهار و مخارج شب نشینى جلب توجه مى کند که در مقابل بعضى از آنها اسامى عده اى از وکلاء مجلس و روزنامه نویسان هم ثبت شده است] 6 .

سفیر و جاسوس آمریکا در سندى که از وى باقى مانده است خاطر نشان مى سازد که تشکیل مهمانیها و شب نشینى ها و نیز محافل ادبى از کارهاى معمول عده اى از سفارتخانه هااست واز چند کشور نام مى برد که از آن جمله آلمان غربى است که با تشکیل شب شعرى بیاد گونه شاعر آلمانى عده اى را گرد آورده بود. یکى ازاین محفل روندگان درباره آن مى نویسد:

بگذریم ازاین نکته که تعداد محدود واندکى هم که گرد مى آمدند کمتر براى شعر شنیدن به انستیتو مى رفتند که هر یک در آنجا کار خاصى داشت. 7

افزون براینها شبکه هاى مزبور با جمع آورى اطلاعات ازافراد معمولى نیز مى پرداختند افرادى که حکم جاسوس را نداشتند لکن درارتباط با مردم داراى اطلاعاتى مفید بودند واین یکى از راههاى معمول گردآورى اخباراز منابع آشکار در سیاست شبکه هاى صید خبر بود.

آلن دالس اولین رئیس سازمان سیا در خاطراتش مى نویسد:

در روزگار صلح مى توانداطلاعات را آشکارااز منابع سیاسى و کنسولى و وابسته هاى نظامى بدست آورد که البته این وظیفه معمولى آنهاست . همچنین مى توان اطلاعات رااز مطبوعات رادیو هزاران آمریکائى کارخانه دار یا بازرگان و ماننداینان که در خارج زندگى مى کنند و بطور طبیعى با مردم آن کشورها در تماس روزانه و پیوسته هستند واز آنچه در کشور مى گذرد آگاهند کسب کرد تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعاتى که بااین روش ها بدست آمده است هشتاد درصداطلاعات لازم براى تعیین سیاست ملى ما را فراهم مى کند.

ماموراطلاعات ملى براى خاورمیانه زیر عنوان توصیه افزایش پوشش گزارشى سفارش مى کند که :

دانشجویان مبادله اى معلمین مبلغین مذهبى و غیره که براى مدتى در ایران زندگى مى کنند بایستى که بطور متناوب بر یک اساس برگزیده درباره اطلاعاتى که از طریق فعالیتهاى عادیشان کسب مى کنند مورد سئوال و پرسش قرار گیرند. 9

و در قسمت دیگرى ازاین سند مى گوید:[ هزاران آمریکائى غیر رسمى بطور قانونى درایران هستند که نشان دهنده یک ذخیره پنهانى مهم اطلاعاتى هستند ولى هیئت نمایندگى فاقد پرسنل براى بعهده گرفتن یک تلاش سیستماتیک براى بهره بردارى ازاین دارائى هاست].

ازاینرو باید دست اندرکاران اداره جامعه از سطوح پائین تا بالا دقت لازم را در گفتار رفتار و نوشتار خود معمول دارند واز گشودن سفره دل خویش در هر محفلى بپرهیزند. و شهروندان معمولى نیز در تماس با بیگانگان احتیاط لازم را بنماید و هیچ گاه اتباع کشورهاى دیگر را محرم راز ندانند. و ضربات سنگین و غیرقابل جبرانیکه در طول تاریخ از ناحیه افشاءاسرار بر جامعه اسلامى وارد شده است در نظر بگیرند و کیاست لازم را در زندگى داشته باشند .

3- نفوذ در حکومتها و بکارگیرى جاسوس : 
جاسوسى رسمى جاسوسى محرمانه است که با جایگزینى مزدوران در موقعیتهاى مناسب اعمال مى شود و داراى روشهاى ویژه اى است که ما پس از بحث شیوه استخدام جاسوس بدان مى پردازیم زیرا کاوش شیوه استخدام جاسوس حکم پایه اى براى مبحث فوق دارد.

استخدام جاسوس 
استخدام جاسوس از ظرافت خاصى برخورداراست و بى دقتى لازم دراین امر موجب افشا شدن نقشه ها و طرحهاى جاسوسى مى شود و رسوائى و بى اعتبارى سازمان مربوطه را در پى مى آورد. واضافه بر آن ممکن است شخص مورد نظر با هدفهاى اطلاعاتى از طرف سازمانهاى رقیب در تلاش ورود به سازمان مذکور باشد.

ازاینرو سازمانهاى جاسوسى افزون بر آزمایش فرد مورد نظر ارزیابیهاى لازم به روحیات و نقاط ضعف وى نیز توجه کامل مى نمایند. و مراحل مختلف زندگى فکر واندیشه وابستگیهاى وى را مورد مطالعه قرار 

مى دهند. براین اساس سازمانهاى مزبور شیوه هائى دراستخدام جاسوس بکار مى گیرند و به مسائلى توجه مى کنند که پاره اى از آنها را دراینجا مى آوریم .

الف -القاء وحدت ایدئولوژى 
ایمان به یک ایدئولوژى مشترک بین فرد مورد نظر و سازمان مربوطه مطمئن ترین راه استخدام وى است زیرا چنین شخصى بااین اندیشه خود را ملزم به یارى رساندن شبکه مزبور مى داند. و باایمان و تعهد لازم دست بکار مى شود.

براین اساس است که سازمانهاى جاسوسى دست به القاء وحدت ایدئولوژى مى زنند و تلاش فراوانى براى گسترش اندیشه هاى جهان وطنى و بعضا نژادگرایانه مى کنند.

موضوع وحدت ایدئولوژى انگیزه اى شده است تا صهیونیسم بیشترین جاسوسان خود رااز بین یهودیان [ 12 کا گ ب] از میان کمونیستها 13انتلجنت سرویس انگلستان و سیا از بین فراماسونرى ها 14 بهائیان و تحصیل کردگان غرب زده 15 برگزیند. اندیشه جهان وطنى در بین کمونیستها و فراماسون ها و تحصیل کردگان غرب زده و فکر نژاد پرستانه در میان یهودیان زمینه سازاینگونه استخدام هااست . ازاینرو باید با چنین اندیشه ها برخورداصولى بشود واز گسترش آن در جوامع اسلامى جلوگیرى بعمل آید.

ب -پرورش دراز مدت : 
پرورش دراز مدت از راه تشکیل مراکز فرهنگى در درون کشورها یا قبول دانشجو در کشورى که شبکه هاى مزبور قرار دارند اعمال مى شود.

دراین نوع مراکز با مطالعه دقیق بر روى روانشناسى رفتارى فرد مورد نظر والقاءاندیشه هاى لازم وى را درضمن سنجیدن مى پرورانند و در موقع مناسب به استخدام در مى آورند.

با مطالعه بیوگرافى جاسوسان افشا شده بخوبى در مى یابیم که جاسوسان شوروى قسمتى از مراحل آموزشى خویش را در آن کشور گذرانیده اند و جاسوسان آمریکا انگلستان فرانسه واسرائیل در کشورهاى مزبور مراحل تربیتى و آموزشى خود را بپایان برده اند. در اینجا براى روشن شدن گفته بالا دو پاراگراف از یک سند لانه جاسوسى را مى آوریم : 

کوشش قابل ملاحظه اى باید بعمل آید تا جوانان ایرانى تنها به موسسه هایى درایالات متحده بروند که مى توانند به دانشجویان بیگانه تعلیم و تربیت خوبى بدهند. 16 و در قسمت تهیه برنامه براى گروههاى[ هدف ویژه] از جمله روشنفکران در راه کشف تعدادى اندیشه عملیاتى مى خوانیم :

تعیین مامورین جوان اداره اطلاعات آمریکا براى تحصیل تمام وقت در دانشگاه تهران به پیروى ازالگوى آمریکاى لاتین با رسالت اصلى تحت تاثیر قراردادن افکار عمومى دانشجویان در جهتى مساعد براى سیاستهاى ایالات متحده 17 .

ازاین روى باید مسئولین مملکتى دقت کافى در خصوص همکاریهاى فرهنگى و علمى با کشورهاى بیگانه نمایند. و توجه داشته باشند که سازمانهاى جاسوسى همکاریهاى لازم رادراین بلوک بندیهاى خود دارند و با تعطیل شدن سفارتخانه اى یا قطع شدن رابطه دیپلماتیک با یک کشور خطراستخدام جاسوس از بین نمى رود .

ج - گسترش روابط خانوادگى :
وجود روابطه خانوادگى بین اتباع دو کشور موجب مى شود که زوجین نسبت به هر دو کشورازاحساس خوبى برخوردار گردند و خواهان موفقیت آنها باشند.این احساس علاقه زمینه را براى پذیرش اندیشه منافع مشترک آماده مى کند و شبکه هاى اطلاعاتى را بطمع استخدام این قبیل افراد مى اندازد. سازمانهاى مزبور نخست اطلاعات واخبار دست دوم را از آنان مى خواهند و با گذشت زمان تبدیل به جاسوس رسمى و مامور حرفه اى مى کنند.

ازاینرو در برقرارى اینگونه روابط باید دقت کافى شود و در ارتباط اینگونه افراداحتیاط و کیاست لازم را باید بکار گرفت .

د- بهره برى ازضعفها
یکى از روشهاى معمول دراستخدام مزدور دست گذاشتن روى ضعفهاى فرد هدف مى باشد. شبکه هاى مذکور با سود جوئى از ضعفهاى شخص وى را باستخدام در مى آورند ازاینرو سازمانهاى جاسوسى توسط سفارتخانه ها و ماموران خویش بااستفاده از علوم انسانى به مطالعه روحیات افراد مى پردازند وافرادى را که ضعفهائى نظیر: جاه طلبى شهرت خواهى احساس حقارت سرخوردگیهاى سیاسى و مالى واجتماعى تزلزل روحى مال دوستى شهوت طلبى توطئه گرى آشوب طلبى بى اعتقادى به نظام وامثال آن دارند بر مى گزینند وبه پرورش واستخدام آنان مى پردازند. یکى از افسران عملیاتى سازمان سیا در خاطراتش مى نویسد6

[ عملیات پشتیبانى ازشناختن شخصیتهاى مورد نظر نیز براى کشف محرک هائى که ممکن است که آنها را وادار به قبول یا رد پیشنهاداستخدام ما کند مهم است که این محرکها قدرتها و ضعفها مسائل و مشکلات جاه طلبى ها شکستها خصومتها و آسیب پذیرى این شخصیتهااست] 18 .

در یکى ازاسناد لانه جاسوسى در رابطه بااستخدام بنى صدر مواردى بعنوان نقاط مثبت ذکر شده است که ما را در شناختن روش استخدام سازمانهاى جاسوسى کمک مى کند:از قبیل :او جاه طلبى سیاسى دارد و احتمالا روزنامه اش را به این منظورایجاد کرده و یا وى[ امام] را مصون از خطا نمى داند و بعنوان یک روشنفکر حاضر نیست ازایشان اطاعت کند. یااینکه وى اعتمادى به آینده ندارد واگراحساس کند رژیم بنفع او نیست براى توطئه علیه رژیم مانعى سر راه خود نمى بیند و در صورت تبعید به خارج به کمک مااحتیاج پیدا مى کند19.

و در جاى دیگر درباره وى مى نویسد:

[ به نظر مى آید که از تبلیغات مقتضاى مقامش در نهضت و مزایاى قدرت (یعنى محافظانى که بعنوان یک عضو شوراى انقلاب برایش گمارده شده اند) لذت مى برد. در واقع امر به نظر مى آید که او بیشتر یک دیوانسالار (بورو کرات )است تا یک انقلابى هر چنداو همواره روشنفکرى ملایم طبع بوده با وجوداین حالا که در تهران جاى گرفته بنظر مى رسد که دارد جا مى افتد.او کمى شکم آورده لباسهاى کاملا اندازه سفارشى مى پوشد و ساعت طلاى جدیدش را که ظاهرى گرانقیمت دارد برخ مى کشد] 20 .

ازاین پراگرافها بخوبى پیداست که چرا سازمان سیا در وى طمع مى کند و به استخدامش دست مى یازد.
 

اینها و نظائر آن روش استخدام مامور در نظامهاى جاسوسى است . و نگارش تفصیلى آن زمان بسنده اى مى خواهد که از گنجایش این مقاله فزون است . و فرصت پرداختن به راههاى جاسوسى بخش سوم و چهارم رااز ما مى گیرد ازاین روى به بحث روشهاى جاسوسى بر مى گردیم .

سازمانهاى جاسوسى پس ازاستخدام افراد مورد نیاز به آموزش و تربیت آنان مى پردازند و به فنون جاسوسى آگاه مى سازند.این آموزشها ممکن است در مدارس خاصى صورت بگیرد چنانکه آمریکا شوروى واسرائیل با تاسیس آموزشگاههاى جاسوس به تربیت مامور دست مى یازند واحتمال دارد با آموزشهاى خصوصى و تعیین مسئول خاص صورت بگیرد.

روش دوم بیشتر در رابطه با جاسوسان سطح پائین و جاسوسان تابع کشورهاى بیگانه بمورداجرا گذاشته مى شود.

افرادى که در کشورهاى بیگانه بکار گمارده مى شوند داراى پوششهاى مختلف هستند از زنهاى فاسد و روسپى گرفته تا مدیران جامعه و روساى جمهور و پادشاهان .

بنى صدر رئیس جمهور معزول ایران و جاسوسه ک گ ب مى تواند نمونه اى براى موارد فوق باشد که اولى با تسخیر لانه جاسوسى افشا شد و دومى در سال 1358 توسط سازمان جاسوسى آلمان غربى دستگیر شد و مشخص گردید که به مدت 3 سال بعنوان روسپى با دیپلماتها و سیاستمداران رابطه برقرار مى کرد واطلاعات لازم به سفارت شوروى در آلمان غربى مى داد21.

بنابراین نمى توان بطور دقیق پوششهاى مورداستفاده جاسوسان را شمرد و مشخص کرد گرچه پوششهاى معمول و همگانى نظام هاى جاسوسى را مى توان بقرار ذیل نام برد:

1-پوشش دیپلماتیک :
سفارتخانه ها یکى از محل هاى مناسب جاسوسى تشخیص داده شده و پوشش دیپلماتیک بهترین پوشش جاسوسى شناخته شده است زیرا حضوراتباع کشورى بعنوان دیپلماتیک در یک کشور دیگر جنبه قانوى دارد واز آنجائیکه اساسى ترین کار دیپلماتها سیاسى است فعالیتهاى سیاسى آنان موجب سوءظن مقامات کشور میزبان قرار نمى گیرد.ازاینرو سازمانهاى جاسوسى پایگاه اصلى خود را در سفارتخانه هاى خویش قرار مى دهند و عده اى مامور صید خبر را با عناوین دیپلماتیک به کشورهاى مختلف جهان مى فرستند.[فیلیپ آگى] در خاطراتش ضمن اینکه ایستگاهها و پایگاههاى سازمان سیا را شیشه عمر عملیات سازمان مى نامند چنین مى نویسد:

در بیشتر کشورها این ایستگاهها و پایگاهها در قسمت سیاسى سفارتخانه ها یا کنسولگرى ها قرار دارند و بعضى افسران و ماموران براى مقاصد مخفى مامور دیگر بخش ها مانند تجارى و کنسولى مى شوند. 22

و در جاى دیگر مى نویسد:آشنائى با سیاستمداران محلى معمولا مشکل نیست چون افسران سیا زیر پوشش دیپلماتیک در سفارتخانه هااز طریق کوکتیل پارتى ها با پذیرائى ها باشگاهها و دیگرامورى که سیاستمداران را گردهم مى آورد دسترس طبیعى به هدف هایشان دارد.

براین اساس بود که سفارتخانه آمریکا در تهران محل فعالیت سازمان سیا گردیده بود و از آنجا بر علیه انقلاب توطئه مى شد و باافشاءاین لانه فساد مشخص شد که سفارتخانه ها غیراز فعالیتهاى دیپلماتیک کارهاى دیگرى هم مى کنند. گر چه جهانیان بخاطراخراجهاى متعدد دیپلماتها به عنوان جاسوسى آگاهیهائى دراین مورد داشتنداماافشاگرى دانشجویان پیرو خطامام اطلاعات آنان را گسترش داده و آگاهیهاى لازم راازاین نهاد سیاسى به مردم جهان داده است .

استفاده از پوشش دیپلماتیک اختصاص به سازمان سیا ندارد بلکه از روشهائى است که تمام شبکه هاى جاسوسى از آن بهره مى گیرند. در یکى از اسناد لانه جاسوسى درباره موساد چنین آمده است:

مقر موساد در خارج از منطقه عربى خاورمیانه اکثرا تحت پوششهاى دیپلماتیک در داخل سفارتخانه و کنسولگریهاى اسرائیل مى باشد. موساد درایالت متحده اکثر پایتخت هاى اروپائى ترکیه ایران و مراکزاستراتژیک در آمریکاى لاتین آفریقا و خاور دور پایگاههائى دارد24

2- پوشش مستشارى : 
مستشاران اعم از نظامى سیاسى اقتصادى فرهنگى و غیره پوشش معمولى و رسمى براى افسران سازمانهاى جاسوسى است .این نوع مستشاران بااختیاراتیکه دارند مى توانند حوزه ماموریت خویش را بطور کامل زیر نظر بگیرند واطلاعات لازم را بدست آورند و با مصونیت سیاسى که در عمل از آن بهره ورند به آسانى مى تواننداطلاعات بدست آمده را به سفارتخانه هاى خود منتقل کنند و دراختیار مقامات اطلاعاتى کشور خود قرار دهند.در یکى ازاسناد لانه جاسوسى سفیر سابق آمریکا ریچار هلمز پس از بیان اهداف آمریکا درایران که از آنجمله دسترسى به مواضع براى امکان فعالیتهاى منحصر بفرد جاسوسى و مخابرات مى باشد راههاى رسیدن به آن اهداف را چنین بیان مى کند:

[ این اهداف نیاز به تعداد معتنابهى کارمند دارد.اینک تهران بزرگترین هیئت دیپلماتیک در خاور نزدیک است . باضافه ترکیب معمول هیئت دیپلماتیک ما حضور نظامى عمده اى نیز در شکل هیئت مستشاران نظامى و تیمهاى کمکى عملیات فنى داریم . همچنین ما یک سپاه صلح (195 دواطلب ) یک انجمن بزرگ و فعال ایران و آمریکا نمایندگانى از وزارت کشاورزى اداره مبارزه با مواد مخدر تاسیس قریب الوقوع یک اداره خدمات مالیات داخلى در منطقه و حدود 20 واحد مجزا که عمدتا در کار فعالیتهاى نظامى و جاسوسى ما درایران هستند داریم] 25 .

3- پوشش تجارى وصنعتى : 
با گسترش صنعت و پیشرفت تولید و تبادل کالا همکاریهاى اقتصادى از مرز کشورها گذشت و شرکتهاى صنعتى و تجارى بین المللى بوجود آمد حضور هیئتهاى تجارى و صنعتى در کشورهاى بیگانه امرى عادى و معمولى گردید. و مردم حضور خارجیان را با عناوین اقتصادى در کشورشان پذیرا شدند.این موضوع شبکه هاى جاسوسى را به این اندیشه رهنمون گردید که از عناوین اقتصادى جهت پوشش جاسوسى سود جویند.ازاینرو اضافه بر بهره ورى از هیئتهاى مزبور در زمینه جمع آورى اخبار به گسیل داشتن ماموران خویش با عناوین فوق دست یازیدند. دیوید.اچ . بلى افسر ماموراطلاعات ملى سیا براى خاورمیانه ضمن توجیه گسترش پوشش جاسوس تاکید مى کند که:[ یک لیست کامل از بازرگانان آمریکائى که در حال انجام معاملات مهم واساسى هستند باید در دسترس هیت اعزامى و تحلیل گران در واشنگتن قرار گیرد. تحلیل گران بعدا مى توانند ترغیب شوند که چنین لیست تجدید نظر شده مرتب را بعنوان کلید براى تهیه نیازهاى فعالیت جمع آورى ( اطلاعات ) سیا مورداستفاده قرار دهند] 26

و در رابطه با موساد جاسوسان آمریکائى چنین مى نویسند:[تشکیلات رسمى که براى پوشش بکار مى رود شامل : هیئت هاى خریداسرائیلى و شرکتهاى توریستى دولتى اسرائیل نظیر[ ال آل] و دفاتر زیم مى باشد موسسه ساختمانى اسرائیل گروههاى صنعتى و سازمانهاى بین المللى تجارى اسرائیل نیز پوشش هاى غیر رسمى مى باشند] 27 .

ازاینرو باید در برخورد با هر نوع همکارى اقتصادى توجه کافى شود تا زمینه فعالیت جاسوسى شبکه هاى صید خبراز بین برود واسرار مکتبى حفاظت کامل بشود.

4 -پوشش فرهنگى و علمى : 
همکاریهاى فنى و علمى بین کشورها موجب ارتباط بیشتراتباع کشورهاى مختلف مى شود واز آنجائیکه این نوع همکاریهااز قداست ویژه اى برخورداراست روش مناسبى جهت انحراف افکار مردم از فعالیتهاى پشت پرده مى تواند باشد.ازاینرو شبکه هاى جاسوسى از آن بعنوان پوشش جاسوسى بهره مى گیرند و در لواى همکارى علمى و فرهنگى و تفریحى دست به جمع آورى اطلاعات مى زنند. تاسیس انجمن هاى فرهنگى و آموزشى از سوى قدرتهاى بزرگ عمدتا بمنظور تامین هدف فوق است . بر این اساس بود که انجمن ایران و آمریکا در شهرهاى ایران شعبه باز کرده بود و به فعلیت جاسوسى در پرتو آموزش زبان ارائه کتب و نشان دادن فیلم واسلاید مى پرداخت .

در پایان این بخش قسمتى از خاطرات یک افسر عملیاتى سازمان سیا را مى آوریم تا مشخص شود که پستهاى جاسوسى اختصاص بمورد فوق ندارند و طبق شرائط و درارتباط با عملیات فرق مى کند:

پوشش مستقیما باامنیت عملیاتى ارتباط دارد چون از طریق آن کارى مى کنیم که عملیات سرى کارهائى با هدف هاى قانونى بنظر آید. ممکن است که بنیادى براى مکانیسم مخفى تامین بودجه بکار رود یک شرکت کشتیرانى ممکن است پوششى براى عملیات دریائى باشد یک شرکت هوائى مى تواند پوششى براى پشتیبانى از عملیات شبه نظامى گردد. یک فعالیت حرفه اى قانونى ممکن است براى استخدام ظاهرى یک افسر سیا در یک کشور خارجى به کار .

همکاریهاى اطلاعاتى سازمانهاى جاسوسى :
بلوک بندى یکى از اساسى ترین سیاست استراتژیک قدرتهاى بزرگ است .این سیاست در تمام زمینه ها بموداجرا گذاشته مى شود.ازاین رو در زمینه اطلاعات و اخبار نیزاین روش معمول است و شبکه هاى جاسوسى در محدوده بلوک بندیهاى خاص خوداز همکاریهاى اطلاعاتى یکدیگر کامل بهره بردارى را مى نمایند. شبکه هاى اطلاعاتى بلوک شرق به شبکه ک . گ . ب متصل هستند و تولیدات خود را دراختیار آن قرار مى دهند و شبکه هاى اطلاعاتى بلوک غرب با سازمان[ سیا] همکارى مى نمایند. بسیارى ازاین شبکه ها توسط شبکه مادر بوجود آمده اند چنانکه سازمان امنیت ایران[ ساواک] مصر ترکیه کره جنوبى و ... راافسران اطلاعاتى آمریکا و سازمانهاى جاسوسى اروپاى شرقى را ماموران ک گ ب پایه گذارى کرده اند.

همکارى اطلاعاتى بین سرویس هاى جاسوسى در قاموس خبر چینى بعنوان[ روابط وابسته] مشهوراست واین نوع روابط در بین بیشتر سرویسهاى اطلاعاتى معمول است . براى روشن شدن این بخش از جمع آورى اطلاعات قسمتى از همکاریهاى موساد با سرویسهاى چند کشور مختلف جهان رااز یکى ازاسناد لانه جاسوسى مى آوریم .

در حال حاضر موساد با همکارى[ شین بث] روابط وابسته اى با سرویسهاى اطلاعاتى وامنیتى از طریق عضویت در گروه[ کیلووات] 29 حفظ کرده است ... دراواخر 1958 یک سازمان روابط وابسته رسمى سه جانبه شامل موساد سرویس امنیت ملى ترکیه و سازمان اطلاعات امنیت ایران تشکیل شد که این سازمان[ نیزه سه سر] نامیده شد. 30اسرائیل[ روابط وابسته اى] با سرویس هاى امنیتى مکزیک نیکاراگوئه (قبل ازانقلاب ) کاستاریکا پاناما جمهورى دومنیکن ونزوئلا کلمبیا اکوادور و پرو نیز حفظ کرده است ... همچنین با غنا افریقاى جنوبى اندونزى ژاپن تایلند سنگاپور [ روابط دوستانه] خود را محفوظ داشته است31 .

اینها گوشه اى از روشهاى خبریابى سازمانهاى جاسوسى بود که بطور فشرده و گزاره اى مورد بررسى قرار گرفت . آگاهى مبسوط از سرویس هاى اطلاعاتى فرصت گسترده اى مى خواهد و نیاز به صرف وقت بیشترى دارد و بر کسانى که دراندیشه آگاهى سیاسى هستند مطالعه دقیق و وسیع از سازمانها و شبکه هاى جاسوسى امرى ضرورى و لازم است .