سال بیستوششم
- شماره
151u سکوت روحانیت در مبارزه با خرافات / 3
u سید عباس صالحى
توجیه سکوت / 9
موضوعشناسى ناقص / 12
ضعف مطالعات تاریخى / 13
تجربه ناگوار / 15
تساهل بزرگان / 18
شجاعت سوزى / 21
هیمنه عوام / 24
u بایستگى شناخت ریشه خرافات / 29
u گفت و گو با آیت الله حاج شیخ محى الدین حائرى
ریشه خرافات در چیست؟ / 32
مبارزه با ام الخرافه / 36
ریشه ربا خوارى در چیست؟ / 41
حوزهها و کار علمى / 44
خرافههاى خرد و کلان و رسالت حوزه / 47
شرایط فعلى حوزه و مبارزه با علت خرافه / 50
شیوههاى برچیدن خرافهها از ساحتِ عزادارىها / 53
تکلیف حوزهها در دوران غیبت / 58
u علت رشد خرافه در زمان ما و چگونگى جلوگیرى از آن / 73
u گفت و گو با آیت الله حاج شیخ محمد محمدى رى شهرى
راه مبارزه با خرافات / 74
تعریف خرافه / 75
تصحیح دقیق متون اصلى و کهن شیعه / 76
عزادارى و راههاى مبارزه با خرافه / 77
اقدامات حوزه براى مبارزه با خرافه / 81
u خرافه و رسالت حوزه / 83
u امین عظیمى
اهمیت و جایگاه بحث / 84
تعریف خرافه / 85
رسالت حوزه درباره خرافه / 86
دانش خرافهشناسى و مهارت خرافه ستیزى در حوزه / 88
هدفهاى تربیتى / 90
1. هدفهاى آموزشى و بینشى / 90
2. هدفهاى رفتارى و مهارتى / 90
موضوعها و محورها / 91
روش بحث و تحقیق / 91
شاخهها و گرایشها / 92
محورهاى مورد توجه به خرافات در حوزه درون دینى (اسلام) / 92
محورهاى مورد توجه به خرافات در حوزه برون دینى / 93
سطوح آموزشى و پژوهشى حوزه / 94
برنامه درسى حوزه / 95
الف) برنامه درسى خرافهشناسى در برنامه فعلى حوزه / 96
ب) برنامه درسى خرافهشناسى در قالب یک رشته تحصیلى / 97
خرافهها در جامعه اسلامى / 98
ریشهشناسى خرافهها / 98
اصطلاحشناسى خرافه / 99
کتابشناسى و مرجعشناسى خرافه / 100
زبان تخصصى خرافهشناسى / 100
دانشهاى پیوسته با خرافهشناسى / 101
خرافهشناسى در منظر قرآن / 101
1. چیستى خرافه و الفاظ مرتبط با آن در قرآن / 102
2. ملاکهاى بازشناسى خرافه و حق در قرآن و روایات / 103
3. خرافات مطرح شده در قرآن / 104
خرافهشناسى در حدیث / 106
خرافهشناسى در ادیان و مذاهب / 109
کارگاههاى خرافه پژوهى / 110
تکنولوژى آموزشى در خرافهشناسى / 111
مؤسسه خرافهشناسى و خرافه زدایى / 113
u ساز و کار پیدایى خرافات در جامعه امروز / u 117 سید حسین همایون مصباح
الف) تعریف و معناى خرافه / 118
ب) ساز و کار پیدایى (زایش و رویش) خرافهها در جامعه مدرن امروز / 120
علم و تکنولوژى نوین / 122
هویت یابى / 135
u بایستگى خرافه پیرایى از روایات و اخبار / 149
u على اکبر ذاکرى
معناى لغوى خرافه / 152
منشأ خرافات روایى / 154
پیشینه موضوع / 158
بایستگى بررسى احادیث در روزگار ما / 164
راه حل کوتاه مدت براى جلوگیرى از گسترش خرافه / 174
الف) نظارت بر کار رسانه و مراسم عمومى / 174
ب) آموزش واعظان و مداحان / 175
ج) نقد و جلوگیرى از انتشار کتابهاى خرافه گرا / 175
راه حل بلند مدت در مبارزه با خرافه گرایى / 176
معیارهاى بررسى احادیث و پیراستن آنها از خرافه / 179
1. عرضه بر قرآن / 179
2. ناسازگار نبودن با تاریخ قطعى / 180
3. توجه به عقل و علم / 182
4. توجه به اندیشههاى اصلى مذهب / 184
5. شناخت یاران معصومان و عقاید آنان / 185
6. تقیه / 187
u چیستى خرافه / 192
u حسن جمشیدى
ضرورت پرداختن به خرافه / 193
مفهومشناسى خرافه / 196
چگونگى پیدایش خرافه / 209
زیر ساختهاى خرافه / 215
1. آگاهى و خرافات / 215
2. باورها بستر رویش خرافه / 216
3. تاریخ آبشخور رشد خرافهها / 218
4. سقف ارزشها بر ستون خرافات / 220
هدف از ترویج خرافات / 220
پیدایش خرافههاى نوین / 226
خرافات و اسلام / 225
آیا ریشه کنى خرافات ممکن است؟ / 228
u رابطه قدرت سیاسى و خرافه / 233
u غلامرضا جلالى
خرافه چیست؟ / 233
انگیزه دولتها در گستراندن و رواج خرافهها / 236
پیشینه تاریخى خرافه گرایى حکومتها در ایران در دوره پیش از اسلام / 239
خرافه گرایى حکومتها در دوره اسلامى / 245
نقش حکومتها در خرافه زدایى / 254
u خرافه گرایى در آیین عزادارى / 259
u محمد صادق مزینانى
خرافههاى شکلى / 259
1. قمه زنى / 259
دلیلهاى اقامه شده بر جواز قمه زنى/ 263
جریانهاى انحرافى و تبلیغ از قمه زنى / 268
2. رواج سبکها و اشعار غنایى / 271
3. آلات موسیقى و علامتها / 272
خرافههاى محتوایى / 280
u معرفى دو اثر در اخبار ساختگى / 291
u على اکبر ذاکرى
1. الاخبار الدخیله / 292
فهرست ابواب کتاب اخبار دخیله / 294
باب اول در احادیث تحریف شده / 294
باب دوم در اخبار موضوعه / 295
باب سوم در دعاهاى تحریف و وضع شده / 295
جریانهاى حدیث ساز و تحریف گر / 295
1. گروه مغیرة بن سعید / 296
2. گروه ابوالخطاب / 298
3. غالیان فضیلت تراش / 306
4. صوفیه / 311
5. زیدیه / 317
6. قدرت طلبان / 328
معرفى چند نمونه از افراد حدیث ساز / 333
1. سیف بن عمرو / 333
2. ابو هریره / 338
ملاکهایى براى شناخت حدیث صحیح / 341
1. سازگاى با قرآن کریم / 341
2. سازگاى با سنت مسلم پیامبر(ص) / 354
3. سازگارى با مسلمات تاریخ / 355
4. سازگارى با لغت / 366
5. سازگارى با روایات همانند / 374
- شماره
152u خرافه گرایى بازگشت به جاهلیت / 3
u مجتبى احمدى
u پیام رسانى دینى بایستهها و نبایستهها / 19
u گفت و گو با حجت الاسلام و المسلمین استاد حاج حسین انصاریان
خطابه ریشه در قرآن دارد / 21
کشش و جاذبه منبر در مردم شیعه / 25
متولیان پاسداشت جایگاه مقدس منبر / 33
سه راهکار براى تربیت خطیب / 38
راهکارهایى براى منبرهاى لبالب از شور و حماسه حسینى / 40
براى موعظههاى اثر گذار چه باید کرد / 43
آگاه کردن مردم بر مصالح دین و دنیا / 44
بیان آموزههاى حیات بخش براى زدودن منبرهاى غبارانگیز و خرد سوز / 45
مقایسه بین منبر درگذشته و دوران پس از انقلاب اسلامى / 49
چه کسانى مسئول اهمال کارى و خدشه وارد کردن بر جایگاه منبر هستند / 53
براى جلوگیرى از حرکت بنیان سوز و توفنده خرافه و خرافه گرایى در منبر و منبریها چه باید کرد / 56
آشنایى با منبر و خطابه و نگارش کتابهاى استاد / 59
اندرز به طلاب / 66
یادداشتها / 68
u ریشههاى پیدایى و پایایى خرافات / 98
u محمد جواد رودگر
مفهومشناسى خرافهها / 101
ریشهشناسى خرافه / 104
الف) ریشه معرفت شناختى خرافه / 104
ب) ریشههاى روان شناختى خرافه / 109
ج) ریشههاى جامعه شناختى خرافه / 112
د) ریشه سیاست شناختى خرافه / 114
از کجا آغاز کنیم و چه باید کرد؟ / 116
مرز بندى بین اسلام ناب و اسلام خرافات / 118
u ضعف عقلانیت زمینه ساز خرافه / 123
u محمد تقى اکبر نژاد
نسبى نبودن خرافه / 124
عنصرهاى اصلى خرافه / 125
مرز خرافه و خطاهاى علمى / 126
مرز خرافه و بدعت / 127
نسبت خرافه و عقل / 128
ریشه یابى خرافه از نگاه قرآن / 130
انبیاء و خرافه زدایى / 132
روشهاى مبارزه با خرافه / 135
رشد عقلانیت در سطح عمومى / 137
ترویج اندیشیدن / 138
تفکر انتقادى / 139
بیان دقیق و روشن معارف دین / 140
ارائه تحلیل علمى از موارد خرافه / 143
آسیب تفکر ضد خرافى / 144
تکنولوژى و خرافه / 147
علما و مبارزه با خرافات / 148
عوام زدگى در حوزههاى علمیه / 150
جدایى دین از سیاست / 152
معصوم پنداشتن شمارى از امام زادگاه / 153
عوام زدگى در عزادارى / 154
خواب گرایى / 158
خواب گرایى و تأثیر آن در سیر و سلوک / 169
قمه زنى و کشف و کرامت / 172
u خرافه به دور از ساحَتِ دین / 176
u محمد حسن ربانى
1. مبارزه با طیره / 177
2. چشم زخم / 182
3. دعا / 190
4. ذکر / 191
5. رویا و تعبیرها / 196
6. روزهاى نحس / 203
7. باور به کهانت / 214
8. باور قیافهشناسى / 225
9. ذبیحة الجن علامت گذارى با خون / 234
10. پوشاندن لباس آهنى به بچه / 237
11. گذاردن آهن روى بدن میت / 237
u ازدواج یوسف با زلیخا حقیقت یا خرافه / 245
u محمد بهرامى
تعریف خرافه / 245
پیشینه خرافه / 245
خاستگاه خرافات / 246
روایات اسراییلى و خرافات / 247
خرافهها در داستان پیامبران / 248
خرافه زدایى / 248
روایت ازدواج یوسف و زلیخا / 250
اول. روایت وهب بن منبه / 250
نقد و بررسى روایت وهب بن منبه / 251
الف) ضعف راوى / 251
ب) ناسازگارى با دیگر روایات / 252
دوم. روایت ابن اسحاق / 255
نقد و بررسى روایت ابن اسحاق / 258
روایت ازدواج یوسف و زلیخا در متون شیعه / 260
اول. تفسیر قمى / 260
دوم. امالى شیخ صدوق / 260
سوم. علل الشرایع شیخ صدوق / 261
چهارم. امالى شیخ طوسى / 261
ارزیابى و سنجش روایت قمى / 262
نقد روایت صدوق در علل الشرایع / 263
نقد روایت شیخ طوسى / 264
u سیرى در کتاب مجالس السنیه فى مناقب مصائب العترة النبویّه /
271u حسین عباسى
u خلاصه مقالههاى عربى / 303
u دکتر انور رصافى
u خلاصه مقالههاى انگلیسى / 309
u سیداحمد حسینى
- شماره153 -
154u اندر گسست زنجیرهاى خرافه / 3
u احمد ترابى
خرافهها، زنجیرى بر گردن ملّتها / 5
بسترهاى گرایش به خرافه / 6
مسئولیت عالمان دین در مبارزه با خرافهها / 9
گستره خرافهها در جوامع اسلامى / 11
نقش اخبارى گرى در خرافه گرایى / 12
مسئوولیت حوزههاى علمیه در قبال خرافه گرایىها / 14
u ریشههاى خرافه و خرافه گرایى راههاى مبارزه با آنها / 17
u گفت و گو با حجة الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدى
چگونگى ورود خرافه بر حوزه دین، متون روایى و تفسیرى و جامعه دینى / 20
علما و حوزههاى علمیه و نقش آفرینى آنها در شناخت بین حقیقت و خرافه / 26
گستره خرافه / 29
راههاى مبارزه با خرافات / 32
1. جلوگیرى از مدّاحان خرافه گو و خرافه پراکن / 32
2. ادامه کار بزرگ مرحوم میرزا حسین نورى و شهید مرتضى مطهرى / 33
3. پالاییدن متون تاریخى و روایى از خرافات، سخنان سست و نابخردانه / 33
4. تدوین و ارائه مقتل درست / 34
ریشه کن سازى و یا کم کردن خرافهها / 35
1. آگاه کردن مردم / 35
2. نوشتن کتابهاى مستند / 37
3. برخورد قانونى / 37
آیا علما و حوزههاى علمیه در مبارزه با خرافات وظیفه شان را بخوبى انجام دادهاند / 38
بد عمل کردن به بعضى از متون روایى ما باعث ترویج خرافه / 40
حرکت در چهارچوب و ضابطهاى که دین تعیین کرده رهایى از خرافه / 40
نصیحت و اندرز به طلاب / 48
u آسیبهاى خرافه بر کیان اسلام و تشیّع / 81
u سید عباس رضوى
آسیبهاى خرافه بر باورهاى دینى / 83
1. خرافه زمینه سازى شرک / 83
تطیر فال بد / 86
2. زمینه ساز جدایى امت از امام / 89
3. زمینه ساز سست باورى و دین گریزى / 94
آسیبهاى خرافه در حوزه ارزشهاى دینى / 97
1. بى توجهى به زمان در تفسیر دین / 97
2. تأثیر متقابل خرافه و عافیتطلبى / 100
3. اباحى گرى / 105
جریان تصوف / 110
آسیبهاى خرافه گرایى در حوزه اجتماع / 117
1. خرافه و عقب ماندگى علمى / 117
تاثیر عقلانیت و جزمیت بر رشد و انحطاط علوم دینى در سده اخیر / 121
نقش خرافه در گسترش نابسامانیهاى اجتماعى / 125
نقش خرافه گرایى در سقوط صفویه / 127
بهره بردارى استعمار از خرافه / 131
خردهگیرى بر اسلام و تشیع / 135
شکوائیه امام باقر(ع) علیه دروغپردازان / 139
رسالت علماى دین در برابر خرافهها / 144
u نقش عالمان شیعه در خرافه زدایى در تاریخ معاصر / 152
u سید حسین همایون مصباح
معنى و مفهوم خرافه دینى / 154
دامنه و قلمرو خرافههاى دینى / 156
جهت درونى آن خلوص زدایى از دین / 165
جهت بیرونى آن ناتوان سازى دین و دیندارى / 176
ابزار و شیوههاى عالمان در مبارزه با خرافههاى دینى / 182
uریشههاى رویش و راههاى زدایش خرافهها در ساحت دین / 206
u محمد جواد رودگر
1- عرفان اسلامى / 212
2- ویژگیهاى عرفان اسلامى / 216
الف) عقلانیت و معقولیت عرفان اسلامى / 216
ب) واقع گرایى و رئالیستیک بودن عرفان اسلامى / 217
ج) عرفان اسلامى، عرفان قاعدهمند / 218
د) عرفان اسلامى برایمان و عمل صالح / 220
3- عناصر عرفان اسلامى / 221
1. عنصر معرفت نفس / 2212.
2. عنصر مراقبت نفس / 222
3. عنصر محاسبات نفس / 222
4- شرائط دخیل در عرفان اسلامى که راه هر گونه خرافه گرایى را مىبندد / 223
الف) تربیت عقلى / 223
ب) عقل اجتهادى - انتقادى / 223
ج) شفاف سازى جریانهاى معنوى و واردات قلبى و بارقهها و تجربیات عرفانى / 224
د) شناخت اوصاف و ویژگیهاى عارفان / 225
5 - زمینههاى »خرافه زدایى« در عرفان اسلامى / 225
1. تسامح و تساهل / 226
2. سنخ کشف و کرامات / 226
u ساى بابا و توهم تجلى خداگونه / 237
u محمد حسین کیانى
خرافهپردازى در جنبشهاى نوین معنوى / 240
تجلى خداگونه در هندوئیسم / 241
خداباورى و عرفان ساى بابا / 245
تجلى خداوند و ساتیاى ساى بابا / 248
ساى بابا و تجلیات سه گانه / 252
الف) ساى بابا شیردى / 253
آموزشهاى مبهم و اساسى ساى بابا شیردى / 254
1. قانون عمل و عکس العمل / 254
2. وفادارى و ایمان به استاد معنوى واقعى / 254
3. تسلیم اراده خداوند بودن / 254
4. برابرى و مساوات / 255
5. وارستگى و استقلال / 255
6. صدقه دادن / 255
7. چرخه کارما / 255
ب) ساتیا ساى بابا / 255
ج) پرما ساى بابا / 258
u چند اثر پیرایه زدا از فرهنگ دینى / 264
u غلام عباس صادقى
کلثوم ننه (عقاید النساء) / 267
التنزیه فى اعمال التشبیه / 272
ابوهریره سید عبد الحسین شرف الدین / 276
تنزیه مکتب اهل بیت از خرافه گرایى / 278
لؤلؤ و مرجان / 280
شیعه چه مىگوید / 287
الغدیر فى الکتاب والسنه والادب / 299
حماسه حسینى / 302
سخنرانى استاد شهید مرتضى مطهرى پانزده گفتار / 307
غلو، درآمدى بر افکار غالیان در دین / 309
الصحیح من سیره رسول الاعظم / 314
دراسة فى علامات الظهور و الجزیره الخضرا / 318
u معرفى دو اثر در اخبار ساختگى / 327
u على اکبر ذاکرى
الموضوعات فى الآثار والاخبار، عرض و دراسة / 328
u دغدغههاى محدث قمى از گسترش خرافه و تحریف / 365
u غلام فدکى
پیامدهاى ویرانگر خرافه / 372
1. دروغ بر خدا و پیامبر / 372
2. وهن دین و مذهب / 373
ریشه رواج خرافات در تبلیغات دینى / 374
الف) نادانى / 374
ب) تسامح در ادله سنن / 375
ج) پیشبرد حق با هر وسیله / 376
د) دنیاطلبى / 378
ه) سکوت و بى تفاوتى عالمان دین / 379
راههاى پیشگیرى از رواج تحریف و خرافه / 381
مبارزه دقیق و عالمانه با خرافه و تحریف / 385
1. عروسى قاسم، دروغ و ساخته افسانه بافان / 387
2. دروغ بودن روایت مسلم جصاص در حمل اسراى کربلا به... / 387
3. خاموش شدن زنگها، در هنگام سخنرانى حضرت زینب / 388
4. رد آن چه مشهور شده به نام حدیث کساء / 388
5. ردّ آمدن شیر به بالین شهداى کربلا / 389
6. ردّ نسبتهاى ناروا در باب سرداب به شیعه / 389
7. نادرست بودن قبر منسوب به مختار در مسجد کوفه / 390
8. نادرست بودن خانه منسوب به حضرت امیر المؤمنین در کنار مسجد کوفه / 391
9. چاه صاحب الزمان در سامراء ساخته گروهى سود جو / 391
10. رد مأثور بودن دعاى عدیله / 393
دغدغه محدث قمى از راهیابى خرافه و تحریف به آثارش / 394
وصیتى جامع از محدث قمى / 395
u مَشرَعَةُ بحار الانوار / 402
u َ محمد تقى اکبر نژاد
اهداف نگارش / 402
وجه تسمیه در مشرعه بحار الانوار / 405
روش و مبناى کار / 406
مبناى نقد روایات در کتاب »مشرعة بحار الانوار« / 408
مبناى اعتبار سنجى روایات / 410
موضوع العقل و الجهل، پنج بابب و تنها سه روایت معتبر / 414
بررسى حدیث قیام به سیف / 417
بررسى روایتِ آشتى حیوانات / 420
u خلاصه مقالههاى عربى /
437u دکتر انور رصافى
u خلاصه مقالههاى انگلیسى /
445u سیداحمد حسینى
)